Πολλές φορές εις τον λογισμόν, εις τον λόγον σου, εις την ακοήν, εις το βλέμμα σου, υπεισέρχεται δολίως ο εχθρός και δεν το γνωρίζεις. Κατόπιν το εννοείς και θέλεις αγώνα να καθαρισθής. Όμως μη αποκάμνης αντιμαχόμενος προς της πονηρίας τα πνεύματα. Χάριτι Χριστού θα νικήσης και θα χαρής ανθ’ ων ελυπήθης.
Επί τούτοις πρόσεχε –είπε και τους άλλους· προσέχετε να μην επαινήτε ένας τον άλλον κατά πρόσωπον. Διότι βλάπτει και τους τελείους ο έπαινος, όχι εσάς όπου είσθε ακόμη αδύνατοι.
Έναν Άγιον τον είπεν ένας μουσαφίρης τρεις φορές ότι πλέκει καλά το εργόχειρον. Και την τρίτην φοράν τον είπεν ο Άγιος: – Αφ’ ότου εισήλθες εδώ, άνθρωπε, έδιωξες τον Θεόν απ’ εμού!
Βλέπεις πόσην ακρίβειαν είχον οι Άγιοι; Δι’ αυτό θέλει εις όλα πολλήν προσοχήν. Μόνον ονειδισμοί και ύβρεις ωφελούν πνευματικώς τον άνθρωπον. Διότι εξ’ αυτών γεννάται ταπείνωσις. Κερδίζει στεφάνους. Υπομένων πνίγει εγωισμόν και κενοδοξίαν.
Όθεν, οπόταν σε υβρίζουν· υπερήφανε, υποκριτά, ανυπόμονε, και τα όμοια· ώρα υπομονής. Εάν ομιλήσης, έχασες.
Λοιπόν έχε πάντοτε φόβον Θεού. Έχε αγάπην προς πάντας και πρόσεχε μη λυπής ούτως η άλλως η βλάπτης τινά, διότι εν’ καιρώ προσευχής θα εύρης εμπόδιον την θλίψιν του αδελφού σου. Γίνου εις πάντας καλόν υπόδειγμα λόγων και έργων και η θεία χάρις πάντοτε θα σε βοηθή, θα σε σκέπη.
Και πρόσεχε, παιδί μου, μη λησμονήσης ποτέ εις όλην σου την ζωήν ότι ο μοναχός πρέπει να είναι παράδειγμα εις τους κοσμικούς και όχι σκάνδαλον· καθώς πάλιν αυτός να λαμβάνη παράδειγμα από τους Αγγέλους. Όθεν οφείλει πολύ να προσέχη, να μην τον κλέψη ο Σατανάς.
Είναι ανάγκη να έβγη ο μοναχός εις τον κόσμον; Ας έβγη. Όμως οφείλει να είναι όλος οφθαλμός, όλος φως· να βλέπη καλώς, δια να μην ωφελήση τους άλλους και αυτός τυχόν να βλαβή.
Λοιπόν έχε πάντοτε φόβον Θεού. Έχε αγάπην προς πάντας και πρόσεχε μη λυπής ούτως η άλλως η βλάπτης τινά, διότι εν’ καιρώ προσευχής θα εύρης εμπόδιον την θλίψιν του αδελφού σου. Γίνου εις πάντας καλόν υπόδειγμα λόγων και έργων και η θεία χάρις πάντοτε θα σε βοηθή, θα σε σκέπη
Εξόχως κινδυνεύουν εβγαίνοντες εις τον κόσμον οι νέοι μοναχοί και αι μοναχές, όπου είναι ακόμη εις το άνθος της ηλικίας των· εν μέσω παγίδων διαβαίνουν.
Αυτών που επέρασε κάπως η ηλικία και έχουν από την άσκησιν μαρανθή δεν είναι τόσος ο φόβος. Αυτοί δεν βλάπτονται τόσον, όσον ημπορούν να ωφελήσουν, εάν έχουν πείραν και γνώσιν.
Πλην εν γένει πας μοναχός δεν ωφελείται από τον κόσμον, ει μη επαίνους και δόξαν όπου τον ξεπλένουν και μένει γυμνός. Και αλλοίμονον, εάν δεν εσκέπαζεν η θεία χάρις, αναλόγως της ανάγκης και του σκοπού, όπου έκαστος εβγαίνει.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Εκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας» – Γέρων Ιωσήφ, Επιστολή 4, Ι.Μ. ΦΙΛΟΘΕΟΥ (ΚΑΡΥΑΙ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ)