Θα ήθελες να μάθεις αν η εξομολόγηση είναι τόσο απαραίτητη; Παλαιότερα πήγαινες πιο συχνά στην εξομολόγηση μα σταμάτησες επειδή κάποιος σε ειρωνεύτηκε γι’ αυτό. Δεν έπρεπε να διακόψεις. Ποιον δεν ειρωνεύτηκαν οι άνθρωποι; Ξέρεις τί είπε ο διορατικότερος όλων: ουαί υμίν οι γελώντες νυν, ότι πενθήσετε και κλαύσετε (Λκ. 6, 25). Μου γράφεις ότι έκτος από την τέχνη σου έχεις και ένα αμπέλι, που σου δίνει καλή παραγωγή, επειδή το καλλιεργείς πολύ. Αν κάποιος εγκατέλειπε το αμπέλι του και ειρωνευόταν εσένα που φροντίζεις με επιμέλεια το δικό σου, μήπως θα σήκωνες τα χέρια σου από τ’ αμπέλι και θα σταματούσες να το καλλιεργείς; Σίγουρα, δε θα το έκανες αυτό.
Πώς μπορείς λοιπόν να ταλαντεύεσαι αναφορικά με την καλλιέργεια της ψυχής σου η οποία είναι σημαντικότερη απ’ όλα τ’ αμπέλια του κόσμου; Επειδή όταν πεθάνεις, την ψυχή σου θα την πάρεις ενώ το αμπέλι θα το αφήσεις. Απ’ όλες τις καλλιέργειες, η σημαντικότερη είναι η καλλιέργεια της ψυχής. Και απ’ όλους τους κόπους που ο άνθρωπος καταβάλλει πάνω στη γη, ο κόπος για την ψυχή είναι ο πιο συνετός. Για τούτο, γύρνα στην προηγούμενη προσπάθειά σου γύρω από την ψυχή σου και ξεκίνα πάλι να εξομολογήσαι….
Οι αμαρτίες θεριεύουν και πολλαπλασιάζονται μέσα στη μυστικότητα. Μόλις όμως βγουν στο φως, ξηραίνονται και πεθαίνουν. Μην πεις: δεν έχω αμαρτίες! Διάβασε αυτό που λέει ο δίκαιος στο Ψαλτήρι: εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου (Ψ. 50, 7). Μην πεις πάλι: εγώ εξομολογούμαι τις αμαρτίες μου στον Ίδιο το Θεό και δε χρειάζεται να εξομολογούμαι σε ανθρώπους. Ποιος ήταν περισσότερο δίκαιος από τον Απόστολο Παύλο; Και ο Παύλος αυτός, είχε μια αμαρτία πριν από την αποστολική του κλήση ως Σαύλος και την αμαρτία του αυτή την εξομολογήθηκε δημόσια, όχι μια φορά αλλά πολλές και όχι μονάχα μπροστά σε πιστούς αλλά και σε ειδωλολάτρες. Γράφει στους βαπτισμένους Γαλάτες: ηκούσατε γαρ την εμήν αναστροφήν ποτε εν τω Ιουδαϊσμώ, ότι καθ’ υπερβολήν εδίωκον την εκκλησίαν του Θεού και επόρθουν αυτήν (Γαλ. 1, 13). Το ίδιο αποκαλύπτει και μπροστά στον αβάπτιστο βασιλιά Αγρίπα.
Αφού λοιπόν ο ʼγιος Παύλος ενεργούσε έτσι, εσύ γιατί να κρατάς τα τραύματα της ψυχής σου κρυμμένα; Γιατί να αφήνεις τα φίδια να πολλαπλασιάζονται στον κόρφο σου; Μήπως επειδή κάποιος σε ειρωνεύτηκε; Και αν σε ειρωνεύτηκε μια φορά, μήπως θα σε ειρωνεύεται αιώνια; Προσευχήσου μυστικά γι’ αυτόν στο Θεό. Ίσως μετανοήσει και με δάκρυα εκθέσει το αμάρτημά του. Τί είναι πιο ασταθές από την ανθρώπινη σκέψη; Πόσοι και πόσοι άνθρωποι δεν μετανιώνουν το βράδυ για λόγια που ξεστόμισαν την ημέρα; Γι’ αυτό, σε ότι αφορά την ψυχή σου, μην ακούς τον καθένα που σου λέει περιστασιακά κάτι αλλά άκουε αυτό που η Εκκλησία του Θεού κηρύττει. Κάνε συζήτηση με πνευματικούς που εξομολογούν ανθρώπους και θ’ ακούσεις από εκείνους πολλά παραδείγματα για το πόση ψυχική ανακούφιση έλαβαν όσοι από καρδιάς εξομολογήθηκαν.
Δεν είναι κανένα παραμύθι αλλά η ωμή αλήθεια, ότι πολλοί ετοιμοθάνατοι, όντες σε πολύωρη αγωνία, μπόρεσαν να ξεψυχήσουν μονάχα τότε, όταν εξομολογήθηκαν τις αμαρτίες τους στον ιερέα. Θα μπορούσα και εγώ ο ίδιος να σου αναφέρω κάποια τέτοια παραδείγματα στα οποία ήμουν αυτόπτης. Ο Θεός μας είναι Θεός ελέους και καλοσύνης και θέλει τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Πώς όμως να σωθεί κάποιος άνθρωπος, αν συνειδητά δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμαρτίας και δικαιοσύνης του Θεού, αν δεν απορρίψει την αμαρτία και δεν αναγνωρίσει τη δικαιοσύνη του Θεού;
Με αυτό που ο άνθρωπος κουβαλά στην ψυχή του κατά την ώρα του θανάτου, με τούτο απέρχεται στην κρίση του Θεού. Αν αυτό είναι αμαρτία, με την αμαρτία, και αν είναι δικαιοσύνη, τότε με τη δικαιοσύνη. Ο Θεός περιμένει από κάθε θνητό άνθρωπο τη μετάνοια και η μετάνοια περιλαμβάνει την εξομολόγηση των ιδίων αμαρτημάτων. Και επειδή κάθε ώρα και ημέρα, μπορεί ο άγγελος του θανάτου να έρθει για να παραλάβει την ψυχή μας, γι’ αυτό η εκκλησία συνιστά στους πιστούς, συχνή εξομολόγηση και ακόμη συχνότερη Μετάληψη. Ο Θεός να σε φωτίζει και να σε ευλογεί.
Αποσπάσματα από το Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται, Εκδ. Εν πλώ, 2008