18 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

• Οἱ Ἅγιοι Ἀθανάσιος καὶ Κύριλλος, ἀρχιεπίσκοποι Ἀλεξανδρείας
• Ὁ Ἅγιος Κύριλλος
• Ἡ Ἁγία Θεοδούλη καὶ οἱ πιστεύσαντες δι᾿ αὐτῆς, Εὐάγριος, Μακάριος, Ἑλλάδιος καὶ Βοηθός
• Ἡ Ἁγία Ξένη (ἢ ἀλλιῶς Εὐσέβεια)
• Ὁ Ὅσιος Μαρκιανός ὁ ἐν τῇ Κύρῳ
• Ὁ Ὅσιος Ἐφραίμιος, ἐπίσκοπος Μηλασσῶν
• Ὁ Ἅγιος Μάξιμος, ἐπίσκοπος Οὐγγροβλαχίας

Οἱ Ἅγιοι Ἀθανάσιος καὶ Κύριλλος, ἀρχιεπίσκοποι Ἀλεξανδρείας
«Ὁ ἁγιώτερος τῶν ἡρῴων καὶ ἡρωικώτερος τῶν ἁγίων», «Μέγας Πατήρ», «Στῦλος τῆς Ὀρθοδοξίας». Τίτλοι, ἀπὸ τοὺς πιὸ χαρακτηριστικούς, ποὺ ἀπονεμήθηκαν στὸ «πολύφωτο ἄστρο» τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο. Τὸ ἔτος 295 ἢ 296 μ.Χ. γεννήθηκε ἀπὸ γονεῖς φτωχοὺς στὴν Ἀλεξάνδρεια, ἀλλὰ πλούσιους σὲ ἀρετὲς καὶ πίστη. Δὲν εἶχε τὰ μέσα γιὰ ἀνώτερες σπουδές. Ὁ Θεός, ὅμως, τὸν προίκισε μὲ πλούσια διάνοια καί, ἀφοῦ παίρνει τὴν στοιχειώδη ἐκπαίδευση, ἔπειτα αὐτοκαλλιεργεῖται καὶ φθάνει σὲ μεγάλα ὕψη οὐράνιας σοφίας. Τὸ 312 καὶ σὲ ἡλικία 25 χρόνων, χειροτονεῖται διάκονος ἀπὸ τὸν πατριάρχη Ἀλεξανδρείας, Ἀλέξανδρο, μαζὶ μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Ἀθανάσιος παίρνει μέρος στὴν Α´ Οἰκουμ. Σύνοδο στὴν Νίκαια καὶ συντρίβει τὴν αἵρεση τοῦ Ἀρείου. Τὸ 328 πεθαίνει ὁ Ἀλέξανδρος καὶ γιὰ τὸν Ἀθανάσιο πλησίασε μία μεγάλη ὥρα. Στὸν 33ο χρόνο τῆς ἡλικίας του, κλῆρος καὶ λαὸς τὸν ἐκλέγουν πανηγυρικὰ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας. Ἀπὸ ‘δῶ καὶ πέρα ὁ Ἅγιος θὰ ἀντιμετωπίσει ἕνα φοβερὸ καὶ ἀνελέητο πόλεμο τῶν αἱρετικῶν τοῦ Ἀρείου. Πέντε σκληρὲς ἐξορίες περιλαμβάνει ἡ πολυτάραχη ζωή του ἀπὸ τὸν ἀρειανὸ αὐτοκράτορα Κωνστάντιο. Ὅμως, μὲ πίστη, θάρρος, ἀγωνιστικότητα καὶ ὑπομονή, κατορθώνει νὰ βγεῖ νικητὴς καὶ συντρίβει τοὺς «λύκους» τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Ἔτσι, ὁ λόγος τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Νὰ ἀγωνίζεσαι τὸν καλὸ ἀγῶνα τῆς πίστεως» καὶ «ἂς τρέχουμε μὲ ὑπομονὴ τὸν ἀγῶνα ποὺ προβάλλει μπροστά μας», γίνεται ἀπὸ τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο πραγματικότητα, ἀναμφισβήτητο γεγονός. Ἀπεβίωσε στὶς 2 Μαΐου 373 σὲ ἡλικία περίπου 75 μὲ 77 ἐτῶν. Πρέπει ἐπίσης νὰ ἀναφέρουμε, ὅτι ὁ Μέγας Ἀθανάσιος διακρίθηκε καὶ ὡς συγγραφεὺς πολυγραφότατος καὶ σπουδαιότατος. Διάκονος ἀκόμη, ἔγραψε τὶς πραγματεῖες του κατὰ τῶν ἐθνικῶν καὶ περὶ ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου. Στὰ «πολεμικά» του κατατάσσονται: «Ἔκθεσις πίστεως», «Ἡ ἐγκύκλιος ἐπιστολή», «Ἡ ἐπιστολὴ πρὸς τοὺς ἐπισκόπους Αἰγύπτου καὶ Λιβύης», «Οἱ Λόγοι κατὰ τῶν ἀρειανῶν». Ἄφησε δὲ καὶ ἀρκετὲς ἐπιστολές. Νὰ παρατηρήσουμε ὅμως ἐδῶ, ὅτι σύμφωνα μὲ τὸν Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων η κυρίως μνήμη του πρέπει νὰ ἑορτάζεται τὴν 2α Μαΐου, ὁπότε καὶ ἡ ἱστορικὰ ἀποδεδειγμένη κοίμησή του. Γιὰ ποιὸν λόγο ὅμως καθιερώθηκε νὰ γιορτάζεται αὐτὴν τὴν ἡμέρα μαζὶ μὲ τὸν Ἅγ. Κύριλλο δὲν γνωρίζουμε. Τὸ πιθανότερο ὅμως εἶναι γιὰ τὸν λόγο ποὺ καθιερώθηκε καὶ ἡ γιορτὴ τῶν 3 Ἱεραρχῶν.

Ὁ Ἅγιος Κύριλλος

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸν Συναξαριστή του ἀναφέρει ὅτι ὁ Ἅγιος Κύριλλος ἔζησε ἐπὶ βασιλείας Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ γεννήθηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια τὸ 370 μ.Χ. Ἀνεψιὸς τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας Θεοφίλου, ὁ Κύριλλος ἔλαβε μεγάλη θεολογικὴ μόρφωση, ὥστε ἔγινε κατόπιν διάδοχος τοῦ θείου του στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο Ἀλεξανδρείας. Ὅταν ἔγινε ἡ Γ´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος τὸ 431 μ.Χ. στὴν Ἔφεσο, ὁ Κύριλλος ὑπῆρξε πρόεδρος αὐτῆς καὶ συνετέλεσε νὰ γκρεμιστοῦν οἱ κακοδοξίες τοῦ δυσσεβοῦς Νεστορίου γιὰ τὸ πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου. Μὲ πολλὰ πνευματικὰ κατορθώματα στὸ ἐνεργητικό του, ὁ Κύριλλος παρέδωσε εἰρηνικὰ τὸ πνεῦμα του στὸν Κύριο τὴν 27η Ἰουνίου τοῦ 444 μ.Χ., ἀφοῦ πατριάρχευσε γιὰ 32 περίπου χρόνια. Ἐκεῖνο, ὅμως, ποὺ χαρακτήριζε ἰδιαίτερα τὴν ζωὴ τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου, ἦταν ἡ ἀρετή του, ποὺ μᾶς θυμίζει τοὺς λόγους τοῦ σοφοῦ Παροιμιαστῆ, ὅτι ἡ «δικαιοσύνη ἀμώμους ὀρθοτομεῖ ὁδούς». Ἡ ἀρετή, δηλαδή, χαράσσει ἄψογο καὶ εὐθὺ τὸν δρόμο τῶν ἀνθρώπων. Καὶ ἔπειτα, «ὁ πεποιθὼς τὴν ἑαυτοῦ ὁσιότητι δίκαιος», ποὺ σημαίνει, ἐκεῖνος ποὺ στηρίζεται στὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγνότητα τῆς καρδιᾶς, θὰ εἶναι δίκαιος καὶ εὐλογημένος μπροστὰ στὸν Θεό. Ἡ μνήμη του γιορτάζεται καὶ τὴν 9η Ἰουνίου.
 
Ἡ Ἁγία Θεοδούλη καὶ οἱ πιστεύσαντες δι᾿ αὐτῆς, Εὐάγριος, Μακάριος, Ἑλλάδιος καὶ Βοηθός

Ἔζησε στὰ χρόνια του Διοκλητιανοῦ καὶ ἦταν ἀπὸ τὴν Διοκαισάρεια τῆς Κιλικίας. Στὴν βία τοῦ ἐπάρχου Πελαγίου ν᾿ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό, ἀντέτασσε ὅτι εἶναι καὶ θὰ μείνει χριστιανή. Ὁ Πελάγιος τότε τὴν ὑπέβαλε σὲ μαρτύρια, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ὅμως ἡ γυναικεία φύση της στάθηκε ἀνώτερη με τὴν δύναμη τῆς θείας χάρης. Τέτοια ὑπῆρξε ἡ ἐντύπωση τῆς σεμνότατης καὶ ἡρωικῆς διαγωγῆς της, ὥστε καὶ οἱ ἄνθρωποι τοῦ ἐπάρχου, ποὺ ἦταν πρὶν μεταξὺ τῶν βασανιστῶν της, τοῦ δήλωσαν ὅτι παραδέχονται σὰν Θεό τους τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Τὴν ἔριξε λοιπόν, μαζὶ μὲ τὸν Εὐάγριο καὶ τὸν Μακάριο στὸ καμίνι. Δυὸ ἄλλοι, ὁ Ἑλλάδιος καὶ ὁ Βοηθός, ἀποκεφαλίστηκαν. Ἔτσι, ὁ περίλαμπρος οὐρανὸς τῶν μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ στολίστηκε καὶ μὲ τοὺς νέους αὐτοὺς ἐξαίσιους ἀστέρες.

Ἡ Ἁγία Ξένη (ἢ ἀλλιῶς Εὐσέβεια)

Μαρτύρησε ἀφοῦ τὴν ἔριξαν μέσα στὴν φωτιά.

Ὁ Ὅσιος Μαρκιανός ὁ ἐν τῇ Κύρῳ

Ἦταν ἀπὸ τοὺς γνήσιους πατριῶτες τῆς πόλης Κύρου, στὴν ὁποία γεννήθηκε καὶ ἀνατράφηκε. Περιφρονητὴς τῶν ἐγκοσμίων, ἀναχώρησε στὴν ἔρημο καὶ κλείστηκε μέσα σ᾿ ἕνα στενὸ κελλί. Ἐκεῖ, μὲ τὴν αὐστηρότατη νηστεία καὶ ἄσκηση ποὺ ἔκανε, ἀπέκτησε μεγάλη φήμη στὰ περίχωρα. Ἔτσι ὅσια ἀφοῦ ἔζησε καὶ ἀφοῦ πολλὰ θαύματα ἔκανε, εἰρηνικὰ παρέδωσε τὴν ψυχή του στὸν Θεό. Βιογραφία του ὑπάρχει ἀπὸ τὸν Κύρου Θεοδώρητο, στὴν Φιλόθεο Ἱστορία του.

Ὁ Ὅσιος Ἐφραίμιος, ἐπίσκοπος Μηλασσῶν

Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές, ἀναγράφεται στὸν Σιναϊτικὸ Κώδικα 150.