26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

• Ὁ Ὅσιος Πορφύριος, ἐπίσκοπος Γάζης
• Ἡ Ἁγία Φωτεινή ἡ Σαµαρείτιδα, Μεγαλοµάρτυς
• Ὁ Ἅγιος Θεόκλητος, «ὁ φαρµακός»
• Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κάλφας, νεοµάρτυρας
• Οἱ Ἁγίες Ἀνατολή, Φωτώ, Παρασκευή, Κυριακὴ καὶ Φωτίδα
• Οἱ Ἅγιοι Φωτεινός, Ἰωσῆς, Σεβαστιανὸς ὁ δούκας, Βίκτωρ καὶ Χριστόδουλος
• Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Κατοπινός
• Μνήµη Χειροτονίας Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόµου σὲ Πρεσβύτερο

Ὁ Ὅσιος Πορφύριος ἐπίσκοπος Γάζης

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη. Μετὰ τὴν ἀξιόλογη κατάρτισή του στὰ περίφηµα Μοναστήρια τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς Παλαιστίνης, χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος Γάζης. Τὸ ἔργο του, ὅµως, ἔβρισκε δυσκολίες ἀπὸ τὶς ἀντιδράσεις τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ τῶν αἱρετικῶν, ποὺ χρησιµοποιοῦσαν ἐναντίον τῶν χριστιανῶν καὶ τὰ ὄργανα τῆς ἐξουσίας. Ὁ Πορφύριος, µὲ τὴν ἀποφασιστικότητα ποὺ διέκρινε τοὺς µεγάλους ἐπισκόπους της ἐποχῆς ἐκείνης, ἄφησε µία µέρα τὴν Γάζα καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἐκεῖ τὸν ὑποδέχτηκε ἐγκάρδια ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοµος, ποὺ ὑποστήριξε τὰ αἰτήµατά του στὴν βασίλισσα Εὐδοξία καὶ τὸν Ἀρκάδιο. Ὁ Πορφύριος ἐπέστρεψε µὲ πλήρη ἐπιτυχία. Μὲ βασιλικὸ διάταγµα, περιώριζε τὴν εἰδωλολατρεία στὴ Γάζα καὶ διέλυε τὴν ἐπιρροὴ τῶν αἱρετικῶν. Ἔφερε ἀκόµα καὶ δωρεὰ βασιλική, µὲ τὴν ὁποία ἀνήγειρε µεγάλη ἐκκλησία βυζαντινοῦ ῥυθµοῦ.

Ἡ Ἁγία Φωτεινή ἡ Σαµαρείτιδα, Μεγαλοµάρτυς

Τὶς πρῶτες πληροφορίες γιὰ τὴν Ἁγία αὐτὴ βρίσκουµε στὸ Δ΄κεφάλαιο τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου. Ἦταν κάτοικος τῆς σαµαρειτικῆς πόλης Συχάρ. Κάθε µεσηµέρι πήγαινε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, στὸ πηγάδι τὸ λεγόµενο τοῦ Ἰακώβ, καὶ γέµιζε τὴν στάµνα της. Ἐκεῖ µία µέρα συνάντησε τὸν Ἰησοῦ, ποὺ φανέρωσε ὅλα τὰ ἰδιαίτερά της. Σ΄ αὐτήν, ἐπίσης, εἶπε ὁ Κύριός µας τὴν µεγάλη ἀλήθεια, ὅτι Αὐτὸς εἶναι «τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν», δηλαδὴ ἡ ἀστείρευτη πηγὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος. Καὶ συνέχισε ὁ Κύριος: «Τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλοµένου εἰς ζωὴν αἰώνιον». Τὸ νερό, δηλαδή, ποὺ θὰ δώσω ἐγὼ στὸν ἄνθρωπο ποὺ πιστεύει, λέει ὁ Κύριος, θὰ µεταβληθεῖ µέσα του σὲ πηγὴ νεροῦ, ποὺ δὲ θὰ στερεύει. Ἀλλὰ θὰ ἀναβλύζει καὶ θὰ τρέχει πάντοτε, γιὰ νὰ τοῦ παρέχει ζωὴ αἰώνια. Αὐτὸ τὸ «ὕδωρ» ἔδωσε καὶ ὁ Κύριός µας στὴν Σαµαρείτιδα. Ἔτσι, ἀργότερα βαπτίστηκε χριστιανὴ µεταξὺ τῶν πρώτων γυναικῶν τῆς Σαµάρειας καὶ ὀνοµάστηκε Φωτεινή. Ἀπὸ τότε (σύµφωνα µὲ τὴν παράδοση) ἀφιέρωσε τὸν ἑαυτό της στὴν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου στὴν Ἀφρικὴ καὶ στὴν Ῥώµη. Ἐκεῖ ἔλαβε καὶ µαρτυρικὸ θάνατο ἀπὸ τὸν Νέρωνα, ὅταν αὐτὸς ἔµαθε ὅτι ἡ Φωτεινὴ ἔκανε χριστιανὲς τὴν θυγατέρα του, Δοµνίνα, καὶ µερικὲς δοῦλες της. Συγχρόνως µὲ τὴν Φωτεινή, θανατώνονται καὶ οἱ δυὸ γιοί της καὶ οἱ πέντε ἀδελφές της.

Ὁ Ἅγιος Θεόκλητος, «ὁ φαρµακός»

Ἡ µνήµη του σηµειώνεται στὸν Κώδικα τῶν Παρισίων 1578. Δὲν ἔχουµε βιογραφικά του στοιχεῖα, ἀλλὰ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης στὸ Ἁγιολόγιό του ὑποθέτει, ὅτι ἴσως εἶναι ὁ µάγος ποὺ ἔδωσε στὴν Ἁγία Φωτεινὴ τὸ δηλητήριο καὶ πίστεψε στὸν Χριστὸ καὶ στὴν συνέχεια ἀποκεφαλίστηκε.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κάλφας, νεοµάρτυρας

Γεννήθηκε καὶ ἀνατράφηκε στὸν Γαλατᾶ. Ἐργαζόταν σὰν λεπτουργὸς κάλφας στὸ παλάτι τοῦ σουλτάνου καὶ συγχρόνως πρόσφερε τὶς ὑπηρεσίες του καὶ σ΄ ἄλλους ἐπίσηµους Τούρκους. Κάποτε προσέλαβε στὴν ὑπηρεσία του κάποιο τουρκόπουλο, ἀνεψιὸ ἑνὸς Ἀγὰ ἀπὸ τὴν Ἀνατολή, γιὰ νὰ τοῦ µάθει τὴν τέχνη. Σὲ κάποια συζήτηση ποὺ εἶχε µαζί του, ὁ Ἰωάννης ἐκφράστηκε ὄχι καλὰ γιὰ τὴν µουσουλµανικὴ θρησκεία καὶ συγχρόνως ἐξῆρε τὴν χριστιανικὴ θρησκεία. Τὸ τουρκόπουλο πρόδωσε τὸ ἀφεντικό του, ὅτι τοῦ ἔκανε προσηλυτισµό. Ὁπότε ὁ Ἰωάννης συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε δερόµενος στὸν κριτή, κατηγορούµενος γιὰ ἐξύβριση τῆς µουσουλµανικῆς θρησκείας. Τότε ἀνελέητα µαστιγώθηκε καὶ ῥίχτηκε στὴν φυλακή. Παρὰ τὶς ἐπίµονες προσπάθειες τῶν Τούρκων ὁ Ἰωάννης ὁµολογοῦσε σταθερὰ τὸν Χριστό. Μὲ διαταγὴ τοῦ Βεζίρη παραδόθηκε µετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια στὸν ἔπαρχο, ὁ ὁποῖος καὶ τὸν ὁδήγησε στὸν τόπο τῆς ἐκτέλεσης κοντὰ στὸ Δηµοπρατήριο, ὅπου καὶ τὸν ἀποκεφάλισε στὶς 26 Φεβρουαρίου 1575, ἡµέρα Κυριακή.

Οἱ Ἁγίες Ἀνατολή, Φωτώ, Παρασκευή, Κυριακὴ καὶ Φωτίδα

Ἦταν ἀδελφὲς τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς καὶ οἱ µὲν τέσσερις πρῶτες µαρτύρησαν διὰ ξίφους, τὴν δὲ πέµπτη τὴν ξέσχισαν, ἀφοῦ τὴν ἔδεσαν σὲ δυὸ δένδρα.

Οἱ Ἅγιοι Φωτεινός, Ἰωσής, Σεβαστιανὸς ὁ δούκας, Βίκτωρ καὶ Χριστόδουλος

Οἱ δυὸ πρῶτοι ἦταν γιοὶ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς. Ὅλοι µαρτύρησαν διὰ ξίφους.

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Κατοπινός

Ἡ µνήµη του ἀναφέρεται µόνο στὸν Συναξαριστὴ τοῦ Delehaye, χωρὶς καµιὰ ἄλλη πληροφορία, ἁπλὰ «µνήµη τοῦ Ἁγίου πατρὸς ἡµῶν Νικολάου τοῦ Κατοπινοῦ». Μνήµη Χειροτονίας Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόµου σὲ πρεσβύτερο (κατὰ τὸν Συναξαριστὴ Delehaye).