Η λύτρωση δεν είναι πράξη υποχρεωτική· ο Θεός δεν επιβάλλει τον Εαυτό Του. Στον άνθρωπο όμως δόθηκε η γνώση των οδών προς τη σωτηρία· αποκαλύφθηκε το μυστήριο της Θείας ζωής· του δόθηκε η δυνατότητα να μετάσχει σε αυτήν. Στην καθημερινή ζωή είναι δυνατόν να βρούμε μερικές αναλογίες, όπως για παράδειγμα η επιστημονική ανακάλυψη του Αϊνστάϊν για τη θεωρία της σχετικότητος. Χάρη σε αυτήν, η ανθρωπότητα απέκτησε νέες κολοσσιαίες πηγές ενέργειας, που παρέχουν τη δυνατότητα να ανέλθει ο πληθυσμός της γης σε μερικά δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Ήταν όμως απαραίτητο να δεχθούν οι άνθρωποι την ανακάλυψή του, γιατί αλλιώς θα παρέμενε ανεκμετάλλευτη. Έτσι και με τη λύτρωση· δόθηκε η γνώση της οδού, αποκαλύφθηκαν τα μυστήρια της οδού αυτής, αλλά είναι απαραίτητο για τους ανθρώπους να δεχθούν το Άνωθεν αυτό δώρο, και τότε μόνο αυτή θα γίνει ορατή πραγματικότητα στη ζωή της ανθρωπότητος, όπως έγινε αυτό στη ζωή μεμονωμένων προσώπων.
Η ουσία της απογνώσεως είναι η απιστία στην Ανάσταση. Ο κόσμος στις ημέρες μας βυθίζεται διαρκώς βαθύτερα στην απόγνωση, που γίνεται ήδη «ορατή» στα γεγονότα του κόσμου (πολιτικά, κοινωνικά, πολεμικά και τα όμοια). Τα εξωτερικά γεγονότα είναι κατ’ ουσίαν εκδηλώσεις της πνευματικής καταστάσεως της ανθρωπότητος. Είναι αδύνατον να θεραπευθεί η ανθρωπότητα με πολιτικά μέτρα, γιατί η ρίζα της αρρώστιας βρίσκεται στο επίπεδο του πνεύματος. Συνεπώς, όσο αγνοείται το επίπεδο αυτό, τόσο η ασθένεια του κόσμου συνεχώς θα επιδεινώνεται.
Τα εξωτερικά γεγονότα είναι κατ’ ουσίαν εκδηλώσεις της πνευματικής καταστάσεως της ανθρωπότητος. Είναι αδύνατον να θεραπευθεί η ανθρωπότητα με πολιτικά μέτρα, γιατί η ρίζα της αρρώστιας βρίσκεται στο επίπεδο του πνεύματος
Η ζωή της ανθρωπότητος είναι παράδοξη σε τέτοιον βαθμό, που κανένας ανθρώπινος νους δεν μπορεί πλέον να εννοήσει σαφώς τα διαδραματιζόμενα στην ιστορία. Βλέπω ότι η απόγνωση κυρίευσε όλο τον κόσμο, και αυτό εξαιτίας της απώλειας της πίστεως στην Ανάσταση. Ταυτόχρονα όμως, «ο μεν θερισμός πολύς, οι δε εργάται ολίγοι» (Ματθ. 9,37)· και η πείνα, ο «λιμός του ακούσαι τον λόγον Κυρίου» (Αμώς 8,11) αυξάνει. Η κάθε δημιουργία ευτελίζεται. Όλα γενικά στερούνται νοήματος που εμπνέει.
Απορρίπτοντας την πίστη στην Ανάσταση, ο άνθρωπος καταδικάζει τον εαυτό του στον θάνατο. Και η αυτοκαταδίκη αυτή είναι η πραγματική φύση της απογνώσεως. Δεν είναι καθόλου εκπληκτικό ότι ολόκληρος ο κόσμος τώρα βυθίζεται διαρκώς βαθύτερα στην απόγνωση.
Στην απόγνωσή τους οι άνθρωποι αναζητούν απολαύσεις οποιασδήποτε αξίας, ως τους αδελφοκτόνους πολέμους. Έτσι η ανθρωπότητα βαδίζει προς την αυτοκαταστροφή. Η διαφύλαξη των εντολών του Χριστού οδηγεί στην αποκατάσταση του πρωτόκτιστου κάλλους του ανθρώπου. Όταν βέβαια αποκατασταθεί, μεταμορφώνει και όλο τον υπόλοιπο κόσμο, όλη την κτίση που υποτάχθηκε στην ματαιότητα.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Το μυστήριο της Χριστιανικής ζωής» – Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία Σαχάρωφ, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας, 2011