«Πατέρων θείων σήμερον τὴν μνήμην ἑορτάζοντες,
ταῖς παρακλήσεσι τούτων, δεόμεθα Πανοικτίρμον».
Ἀγαπητοί µου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία ἔχει ὁρίσει τήν Κυριακή πρό τῆς Πεντηκοστῆς ὡς ἑορτή µνήµης τῶν Ἁγίων θεοφόρων Πατέρων, οἱ ὁποῖοι συγκρότησαν τήν Ἁγία Α΄ Οἰκουµενική Σύνοδο. Ἡ Σύνοδος αὐτή συγκλήθηκε στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας τό 325 µ.Χ. ἀπό τόν αὐτοκράτορα Μέγα Κωνσταντῖνο. Σ’ αὐτήν διακρίθηκαν µεγάλες µορφές τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ Εὐστάθιος Ἀντιοχείας, ὁ Μακάριος Ἱεροσολύµων, ὁ Ἅγιος Σπυρίδων, ὁ Ἅγιος Νικόλαος κ.ἄ.
Ἡ Ἐκκλησία λειτουργοῦσε ἀνέκαθεν συνοδικῶς, θεωρώντας τή γνώµη τῶν πολλῶν, σέ κλῖµα προσευχῆς καί στό ὄνοµα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἐγγύηση ἀληθείας. «Οὗ γάρ εἰσί δύο ἤ τρεῖς συνηγµένοι εἰς τό ἐµόν ὄνοµα, ἐκεῖ εἰµί ἐν µέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. 18,20). Δείκτης πορείας ἦταν ἡ Ἀποστολική Σύνοδος τῶν Ἱεροσολύµων καί στή συνέχεια ἀκολούθησαν τοπικές Σύνοδοι, γιά τήν ἐπίλυση διαφόρων προβληµάτων.
Στούς ἑκάστοτε λόγους συνοδικῶν συνάξεων προστέθηκε τό ἔτος 325 ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρείου, ἡ ὁποία ἔπρεπε νά ἀντιµετωπιστεῖ καί νά τονιστεῖ ἡ θεότητα τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ καί ἡ κολοσσιαία σηµασία της γιά τήν Ἐκκλησία καί τή σωτηρία µας, καί νά διατυπωθεῖ ἡ πίστη τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.
Οἱ 318 Πατέρες τῆς Συνόδου προσευχήθηκαν θερµά καί διατύπωσαν τήν ὀρθή πίστη, ὅπως προκύπτει ἀπό τά Εὐαγγέλια, ὅτι δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ σαρκωθείς Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἦλθε στή γῆ καί δίδαξε, θαυµατούργησε, ἔπαθε καί ἀπέθανε κατά σάρκα πάνω στόν Σταυρό, ἀλλά ἀναστήθηκε ὡς «πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν» (Κολ. 1, 18). Τοῦτο λειτουργεῖ ὡς ὀρθή πληροφόρηση, µαζί καί ἐγγύηση, γιά τή δική µας ἀνάσταση καί τή συµµετοχή στήν Οὐράνια Βασιλεία.
Ἡ Α΄ Οἰκουµενική Σύνοδος καταδίκασε τόν αἱρεσιάρχη Ἄρειο καί τή διδασκαλία του, καθώς καί τά ἐκκλησιαστικά σχίσµατα τῆς ἐποχῆς, καί θέσπισε εἴκοσι (20) ἱερούς Κανόνες ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας. Παράλληλα διατύπωσε τά ἑπτά πρῶτα ἄρθρα τοῦ ἱεροῦ Συµβόλου τῆς Πίστεως, τά ἀναφερόµενα στή θεότητα τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, καθώς καί στό ἀπολυτρωτικό Του ἔργο. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι Ὁµοούσιος µέ τόν Πατέρα. Ἐκεῖνος ἦλθε στή γῆ γιά µᾶς, γιά νά µᾶς ἀνεβάσει στόν Οὐρανό καί νά µᾶς καταστήσει µετόχους τῆς Βασιλείας Του. Μοναδικό κριτήριο τῆς Τριαδικῆς Θεότητας ἦταν ἡ ἀγάπη (Ἰω. 3, 16). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος µᾶς διαβεβαιώνει ὅτι ἐφόσον εἴµαστε τέκνα τοῦ Θεοῦ θά εἴµαστε µαζί Του στή συνέχεια, «κληρονόµοι µέν Θεοῦ, συγκληρονόµοι δέ Χριστοῦ» (Ρωµ. 8, 17). Ὅλοι οἱ χριστιανοί ἔχουµε λάβει Πνεῦµα υἱοθεσίας (Ρωµ. 8, 15), πού µᾶς κάνει παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἐφόσον ἀγωνιζόµαστε µέ προσευχή καί νηστεία νά νικήσουµε τά πάθη µας καί νά ἐφαρµόσουµε τίς ἐντολές Του. Τότε γινόµαστε κληρονόµοι τοῦ Θεοῦ, συγκληρονόµοι τοῦ Χριστοῦ, µε τήν ἐλπίδα ὅτι θά δοξαστοῦµε µαζί Του.
Ἀδελφοί µου ἀγαπητοί,
Ἡ Συµβολή τῶν Ἁγίων Πατέρων καί τῶν Οἰκουµενικῶν Συνόδων στή διαφύλαξη τῆς Ἀλήθειας γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ὑπῆρξε καί εἶναι καταλυτική. Οἱ ἱεροί Πατέρες δέν αὐτοανακηρύχτηκαν αὐθεντίες καί δέν θέλησαν, ὁ καθένας µόνος του, νά ρυθµίσει ὑψηλά θέµατα Πίστεως καί προβλήµατα εὐταξίας στήν ἐκκλησιαστική ζωή. Συνάχτηκαν µέ προσευχή καί νηστεία, καί ἐπικαλέστηκαν τό Πανάγιο Πνεῦµα στίς συζητήσεις τους. Οἱ Ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Οἰκουµενικῶν Συνόδων δέν ἦταν ἀνθρώπινες ἐπινοήσεις, ἀλλά ἐπινεύσεις τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος. Ἰδίως οἱ Δογµατικές διδασκαλίες δέν εἶναι λογικές ἤ νοµικές ἐκφράσεις, ἀλλά τά συστατικά τῆς Ἀλήθειας. Αὐτή ἡ Ἀλήθεια τῆς Πίστεως, ἡ Ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας, ἐπιβεβαιώθηκε βιωµατικά µέσα στούς αἰῶνες ἀπό Ὁσίους, Μάρτυρες καί Ὁµολογητές καί βέβαια ἀπό τή συνείδηση τοῦ Πληρώµατος τῆς Ἐκκλησίας. Ἄς µείνουµε κοντά σ’ αὐτή τή σώζουσα Ἀλήθεια, ὡς µέλη τῆς Ἁγίας µας Ἐκκλησίας, γιά νά εἴµαστε αὔριο οἰκιστές τοῦ Παραδείσου. Ἀµήν.
Χρόνια Πολλά καί εὐλογημένα
Οἱ Ἱεροί Πατέρες νά πρεσβεύουν γιά µᾶς
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νικαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς