«Ὁ συνέχων τὰ πέρατα, τάφῳ συσχεθῆναι κατεδέξω Χριστέ, ἵνα τῆς τοῦ ᾍδου καταπτώσεως, λυτρώσῃς τὸ ἀνθρώπινον, καὶ ἀθανατίσας, ζωώσῃς ἡμᾶς, ὡς Θεὸς ἀθάνατος» (Τροπάριον τῆς Προφητείας)
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἀπόψε, αὐτή τήν ἰδιαίτερη βραδυά, ὁ κάθε πιστός ἀπευθύνεται μέ τόν ὑμνωδό στόν Σταυρωμένο Κύριο, μέ τοῦτα τά λόγια: «Χριστέ, ἐσὺ ποὺ συγκρατεῖς στὴ θεία σου ἐνέργεια ὅλη τὴν οἰκουμένη, καταδέχτηκες νὰ ταφεῖς, γιά νὰ λυτρώσεις τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπὸ τὴν φθορά τοῦ ᾅδη, νά μᾶς δώσεις ζωή, νὰ μᾶς κάνεις ἀθάνατους, ὅπως ἀθάνατος εἶσαι Σύ».
Ἡ σημερινή ἡμέρα προκαλεῖ θλίψη γιά τή συμπεριφορά τῶν ἀνθρώπων ἀπέναντι στόν Δημιουργό, γιά τήν ἀχαριστία ἀπέναντι στόν Εὐεργέτη «Ἀντί τοῦ μάννα χολή, ἀντί τοῦ ὕδατος ὄξος»! Εἶναι μιά φράση πού ἐπαναλαμβάνουμε συχνά ὅσοι ἀπό μᾶς βιώνουν παρόμοιες ἐκδηλώσεις ἀπό ἀγνώμονες τοῦ περιβάλλοντος.
Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἐξελίσσεται προοδευτικά καί διδακτικά. Ἡ Βαϊοφόρος μᾶς δείχνει τήν ἀποδοχή τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν κόσμο. Ὑποδοχή θαυμαστή καί ἐνθουσιαστική στήν Ἁγία Πόλη ἀπό τόν ἁπλό λαό, πού εἶδε καί ἄκουσε τή δράση τοῦ Εὐεργέτη. Εἶναι ὁ μεγάλος ὄγκος τῶν ἀνθρώπων, πού ἀντιδροῦν μέ βάση τήν προσωπική ἐμπειρία. Ὁ Κύριος γιά τρία χρόνια «διῆλθεν εὐεργετῶν καί ἰώμενος πάντας» (Πρξ. 10,38). Τά ἱερά Εὐαγγέλια μᾶς δίνουν μικρή περίληψη ἀπό τά ὅσα θαυμαστά ἔπραξε ὁ Ἰησοῦς, ἀνακουφίζοντας τόν πόνο τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό ἐκφράζει αὐτό μέ τήν ἀκροτελεύτια δήλωσή του: «Εἶναι καί ἄλλα πολλά, ἀπό αὐτά πού ἔπραξε ὁ Ἰησοῦς, πού ἄν μποροῦσε νά γραφεῖ τό καθένα, νομίζω ὅτι δέν θά χωροῦσαν στόν κόσμο τά κείμενα» (Ἰω. 21, 25).
Τήν ἐμπειρία τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ μολύνουν οἱ ἐνδιάμεσοι, οἱ δημαγωγοί, οἱ ποικίλοι λαοπλάνοι. Ἐνσπείρουν ἔντεχνα ἀμφιβολίες, δηλητηριάζουν τήν ἀτμόσφαιρα, προβάλλουν ψευδεῖς ἐπινοήσεις, κατασκευάζουν μάρτυρες τοῦ ψεύδους, καί κάποτε, μόλις σέ πέντε μέρες γίνεται ἡ μεταστροφή τοῦ λαοῦ. Ἐκεῖνοι, πού στρώνανε χαλιά στούς δρόμους καί ἐπευφημοῦσαν μέ βάγια καί οὐρανομήκεις ἰαχές τοῦ «Ὠσαννά». Οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι σέ λίγες μέρες ἐκφράζουν τήν ὀλέθρια μεταστροφή τους μέ τίς κραυγές τοῦ «Ἆρον-ἇρον, σταύρωσον αὐτόν». Αὐτό συμβαίνει μέ τήν μεταλλαγή τοῦ λαοῦ σέ ὄχλο, πού ἀναπαράγει συνθήματα καί κινεῖται μέ τό θυμικό.
Βέβαια δέν εἶναι ὅλοι. Κάποιοι, οἱ λίγοι προφανῶς, ὅπως συμβαίνει πάντα, κρατοῦν ἀμόλυντη τή συνείδησή τους. Εἶναι οἱ Μαθητές, εἶναι οἱ Μυροφόρες γυναῖκες, εἶναι ὁ Ἰωσήφ καί ὁ Νικόδημος. Κάπου βρίσκεται καί ὁ Πιλᾶτος, αἰώνιο σύμβολο ἑνός εὐθυνόφοβου ἄρχοντα, πού βάζει πάνω ἀπό ὅλα τή θέση του καί προσπαθεῖ νά δείξει ὅτι συμπορεύεται μέ τό λαϊκό αἴσθημα. Πλένει τά χέρια του ἐνώπιον τοῦ ὄχλου, κρύβει τό κεφάλι του σάν στρουθοκάμηλος στήν ἔρημο καί νομίζει ὅτι ἐκφεύγει τῶν εὐθυνῶν του.
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Τούτη τήν ὥρα τῆς θλίψης καί τοῦ προβληματισμοῦ, τήν ὥρα τοῦ πόνου καί τῶν δακρύων, καλούμεθα νά ἀναλογιστοῦμε, μήπως κι ἐμεῖς σταυρώνουμε τόν Κύριο στό πρόσωπο τῆς συζύγου μας, στό πρόσωπο τοῦ συναδέλφου μας, στό πρόσωπο κάποιου ἄλλου μέλους τῆς κοινωνίας. Τό νά κατηγοροῦμε τούς τότε σταυρωτές καί νά φερόμαστε τυραννικά στήν οἰκογένειά μας καί ἀλαζονικά στόν ὑφιστάμενό μας, δέν κάνουμε κάτι διαφορετικό ἀπό ἐκεῖνο πού ἔγινε στήν Ἁγία Πόλη.
Ἐμεῖς πού πονέσαμε τώρα ἕνα χρόνο μέ τήν πανδημία, μέ τήν ἀπώλεια προσφιλῶν μας προσώπων, μέ τήν ποικίλη στέρηση, ἄς γονατίσουμε μπροστά στό Σταυρό καί ἄς ἀναφωνήσουμε μέ τόν εὐγνώμονα ληστή, τό «Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Καί, ἀφοῦ συγχωρήσουμε τούς ἀδελφούς μας, ὅπως ἔπραξε ὁ Κύριος στό Σταυρό, ἄς ἑτοιμαστοῦμε νά ἑορτάσουμε τό Ἅγιο Πάσχα, τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου καί τήν δική μας ἐξανάσταση καί ἀνακαίνιση.
Καλή Ἀνάσταση ἀδελφοί μου
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος