Ποιμαντορική Εγκύκλιος επί τη ιερά μνήμη των Αγίων Νεομαρτύρων της Μικρασιατικής Τραγωδίας του 1922 – 2018

Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,

Ἱ­στο­ρι­κό γε­γο­νός, τρα­γι­κό γι­ά τό ἑλ­λη­νι­κό Ἔθνος, εἶ­ναι ἡ Μι­κρα­σι­α­τι­κή Κα­τα­στρο­φή τοῦ 1922 καί τό ξε­ρί­ζω­μα ἑκατοντάδων χιλιάδων Ἑλ­λή­νων ἀπό ἕνα τόπο, ὅ­που ὁ Ἑλ­λη­νι­σμός με­γα­λούρ­γη­σε γιά αἰῶνες, κρατώντας ἱερές παραδόσεις καί δημιουργώντας ἀξιοθαύμαστο πολιτισμό.

Ἐκεῖ πού κορυφώθηκαν οἱ θαυμαστές συλλήψεις τῶν Ἰώνων φιλοσόφων στά ἀρχαῖα χρόνια, προστέθηκε τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί ἡ διδασκαλία τῶν Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι μπόλιασαν τά ὑψηλά εὐαγγελικά διδάγματα μέ τίς φιλοσοφικές συλλήψεις καί ἔθεσαν τίς βάσεις τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου ὑποκλίνεται ὅλος ὁ κόσμος.

Οἱ Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τοῦ Πόντου βρέθηκαν τόν 20ο αἰῶνα ἀνάμεσα στά διασταυρούμενα πυρά τῶν ποικίλων συμφερόντων, μετά τήν ὡρίμανση τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζητήματος, πληρώνοντας τό τίμημα καί τῆς ἐσωτερικῆς ἀνεπάρκειας καί τῶν πολιτικῶν ἀντιπαραθέσεων.

Ὁ Μι­κρα­σι­α­στι­κός Ἑλ­λη­νι­σμός ἔ­δω­σε ἑ­κα­τόμ­βες μαρ­τύ­ρων καί ἡ­ρώ­ων στό βω­μό τῆς Πί­στε­ως καί τῆς Πατρίδος, μέ πρωτοστάτη τόν    ἱ­ε­ρό Κλῆ­ρο, ὅ­πως εἶχε συμβεῖ καί στήν πρω­το­χρι­στι­α­νι­κή ἐ­πο­χή τῶν δι­ω­γμῶν καί στά χρό­νι­α τῆς Τουρ­κι­κῆς σκλα­βι­ᾶς.

Πρῶτος τῆς ἱ­ε­ρῆς χορείας ὁ ἅ­γι­ος ἐ­θνοϊερο­μάρ­τυς Μη­τρο­πο­λί­της Σμύρ­νης Χρυ­σό­στο­μος. Κομματιάστηκε καί ποδοπατήθηκε, ἐθελόθυτο σφάγιο στόν βωμό τῆς Πατρίδος. Ἀκόμη ἠχοῦν διαχρονικά στά αὐτιά οἱ ἀπαίσιες κραυγές τῶν Τσέτηδων, ὅπως τίς περιγράφει ὁ πολεμικός ἀνταποκριτής (Κώστας Μιχαηλίδης), τρία χρόνια μετά τήν Καταστροφή: «Λίγο πρίν τό μεσημέρι τῆς Κυριακῆς, ἔβγαλαν τόν Ἱεράρχη ἀπό τό φρουραρχεῖο. “Νά, οἱ δικαστές σου καί οἱ τζελάτηδές σου (δήμιοι)!”, τοῦ εἶπεν ὁ φρούραρχος καί τόν παρέδωσε στόν μαινόμενο ὄχλο. Ὁ Νουρεντίν ἀπευθύνθηκε στό πλῆθος, λέγοντας: “Ἄν τοῦτος σᾶς ἔκανε κακό, κάντε του καί ἐσεῖς κακό!”

Στό (ὑποτιθέμενο) δικαστήριο εἶχαν ἔλθει ἄνθρωποι τοῦ ὑποκόσμου, Σάν ἐμφανίστηκε ἀγέρωχος ὁ Χρυσόστομος, ἄρχισαν νά τόν προπηλακίζουν, νά τοῦ τραβοῦν τά γένεια καί τά ράσα, νά τόν φτύνουν.   Τό λαϊκό δικαστήριο τῶν ἐγκληματιῶν ἔβγαλε τήν ἀπόφαση, πού ἦταν: “Νά σταυρωθεῖ… Νά σταυρωθεῖ ὅπως ὁ Χριστός του”. Τό ἔξαλλο πλῆθος ὁρμᾷ. Τόν κτυποῦν μέ γροθιές καί ξύλα… Τοῦ ξερρίζωσαν τήν γενειάδα καί τόν ἔσυραν στήν τουρκική συνοικία. Ἐκεῖ τοῦ ἐπεφύλαξαν ἕναν ἀργό καί βασανιστικό θάνατο:  τόν μαχαίρωσαν σέ πολλά σημεῖα τοῦ σώματός του, ἐξώρυξαν τούς ὀφθαλμούς του, καί τοῦ ἔκοψαν τά αὐτιά καί τήν μύτη.

Ὁ Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος αἱμόφυρτος, σιωπηρός, περήφανος, χωρίς νά ἱκετεύει καί νά λυγίζει, σέρνεται ἀπό τό πλῆθος, λέγοντας σέ ὅλη τήν διάρκεια τῶν μαρτυρίων  “Κύριε, ἐλέησόν με”, ὥσπου ἀφήνει τήν τελευταία του πνοή».

Μαζί του ἐκτελέστηκαν βασανιστικά οἱ Μητροπολῖτες Μοσχονησίων Ἀμβρόσιος,  Κυδωνιῶν Γρηγόριος,  Ἰκονίου Προκόπιος καί Ζήλων Εὐθύμιος.  Ἐξοντώθηκαν, μέ φρικτό πάντα τρόπο, 347 Ἱερεῖς τῆς περιοχῆς. Πλάι τους πολλοί πιστοί. Ὅπως ψάλλει ὁ ἱ­ε­ρός  ὑ­μνο­γρά­φος, «ὑ­πέ­μει­ναν  ὑ­πέρ Πα­τρί­δος καί  Πί­στε­ως θά­να­τον» προ­σ­φέρθηκαν στόν Χρι­στό καί στήν Ἑλ­λά­δα  ὡς «ἱ­ε­ρεῖ­α ἔμ­ψυ­χα, ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τα λο­γι­κά».

Ὁ νοῦς μας τρέχει στά μανιασμένα τουρκικά στίφη, πού ἐπέδειξαν τυφλή βία, ὡς ἄγρια θηρία ἐναντίον ἀμάχων, ἀθώων, ἀτιμάζοντας καί  σφάζοντας, ποδοπατῶντας τά ἱερά καί τά ὅσια τοῦ Γένους μας.

Ἡ ψυχή μας ἀκουμπάει στόν πόνο τῆς Ρωμηοσύνης, πού γιά μιά ἀκόμη φορά προδομένη, πλήρωσε τό τίμημα τῶν ἀγώνων αἰώνων, γιά νά δώσει πολιτισμό, ἀνθρωπιά, νόημα ζωῆς, πνεῦμα ἐλευθερίας καί Πίστεως.

Ὁ θαυμασμός  μας μεγάλος γιά τίς γιαγιάδες καί τούς παπποῦδες πού σήκωσαν αὐτό τό βάρος. Καί ὅσοι ἐπέζησαν ἀπό τήν ἄδικη καταστροφή, ἦλθαν ἐδῶ, προσευχήθηκαν θρηνητικά, σφίξανε τά χείλη καί δούλεψαν κάτω ἀπό συνθῆκες δύσκολες. Οἱ ἥρωες αὐτοί δημιούργησαν ὄμορφες οἰκογένειες καί ἐμπνεύσανε ἀξίες καί ἰδανικά στά παιδιά τους.

Ἡ ἀγκαλιά μας πάντα ἀνοικτή πρός ὅλους˙ γιά τά ἐγγόνια τῶν ἡρώων, πού κρατοῦν μέ καμάρι τά λάβαρα τῶν Μικρασιατικῶν καί Ποντιακῶν Συλλόγων καί δίνουν σιωπηρά τήν ὑπόσχεση τῆς προκοπῆς, ἐμπνεόμενοι ἀπό τίς ἱερές παρακαταθῆκες τῶν προγόνων τους.

Γι’ αὐτά τά παιδιά καί τίς μελλοντικές γενιές λειτουργεῖ ἡ Κατασκήνωση τῆς Μητροπόλεώς μας στή Στεφάνη Βοιωτίας, ὅπου παίρνουν  οὐράνια μηνύματα μέσα στήν ὀμορφιά τῆς φύσης. Ἡ ἔναρξη καί ἡ λήξη τῆς Κατασκήνωσης συμπίπτει μέ τίς δύο τοπικές ἑορτές μας. Ξεκινᾶ στήν ἀρχή τοῦ θέρους μέ τήν Πανήγυρη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Μητροπόλεώς μας πρός τιμήν τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ὁλοκληρώνεται μέ τήν σημερινή ἑορτή τῶν Μικρασιατῶν Ἁγίων.

Ὑποκλινόμενος μπροστά στή θυσία τῶν τιμωμένων Ἁγίων μαρτύρων τῆς Μικρασιατικῆς τραγωδίας, ἐπικαλοῦμαι τήν εὐλογία τους γιά σᾶς καί τίς οἰκογένειές σας.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Νικαίας  Ἀλέξιος