Σχεδόν όλοι μας, ως Ορθόδοξοι χριστιανοί, προσπαθούμε να εκτελούμε με συνέπεια κάποια από τα θρησκευτικά μας καθήκοντα –τον εκκλησιασμό, την προσευχή, την Εξομολόγησι, την ελεημοσύνη- και σε συνδυασμό με τη φροντίδα που δείχνουμε και για την «κατ’ οίκον εκκλησία», την οικογένειά μας, εύκολα σχηματίζουμε μια καλή εικόνα για τον εαυτό μας. Καθένας, όμως, χωριστά, από εκείνους με τους οποίους ζούμε και συναναστρεφόμαστε, έχει για μια και μια δική του εικόνα, που διαφέρει κατά πολύ από τη δική μας. Υπάρχει, τέλος και μια τρίτη εικόνα για το πρόσωπό μας, η μόνη πραγματική και η πλέον ακριβής, αυτή που βλέπει ο Θεός, «Ος τα πάνθ’ ορά».
Συνήθως, λόγω της αμαρτωλής καταστάσεώς που χρονίζει η ψυχή μας, προκύπτει το εξής νοσηρό φαινόμενο: υποκύπτοντας στα πάθη, σκοτίζεται τόσο πολύ ο νους μας, που δεν μπορούμε πλέον να διακρίνουμε το μέγεθος της αμαρτίας μέσα μας. Έτσι, χωρίς υγιή πνευματικό οφθαλμό, εφησυχάζουμε και έχουμε καλή εικόνα για τον εαυτό μας. Αυτή, όμως, η ψευδής εικόνα «πόρω απέχει» από την πραγματικότητα της ψυχής μας, την οποία βλέπει και γνωρίζει μόνο ο Θεός. Επομένως, ζούμε σε ένα ψέμα και απομακρυνόμαστε από την Αλήθεια, τον Θεό. Και, το χειρότερο, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τις όποιες συμβουλές ή προτροπές μας παρέχουν φιλάδελφα οι γύρω μας, για να θεραπευθούμε, κι έτσι αλλοιώνεται προς το χειρότερο ο χαρακτήρας μας.
Κάθε απομάκρυνσίς μας, υποσυνείδητη ή ενσυνείδητη, από τη Χάρι του Θεού, αυξάνει μέσα μας τον εγωισμό, την έπαρσι, την υπερηφάνεια, την κενοδοξία, τη φιλαυτία και γενικά όλα τα πάθη. Οπότε στην πρώτη παρατήρησι, στενοχώρια, πίεσι ή αντίδρασι από τον πλησίον, εξάπτεται ο κακός εαυτός μας και απαντούμε με θυμό, νεύρα, φωνές, ύβρεις, πείσμα και κακότητα. Και παρ’ όλο που δεν επιθυμούμε να ανατρέπεται η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, εντούτοις δεν τον ελέγχουμε και χάνουμε την ψυχραιμία μας. Γεμίζουμε από λογισμούς, θολώνει ο νους μας και ο διάβολος θριαμβολογεί.
Αν και όλες αυτές οι αντιδράσεις εκδηλώθηκαν για να υποστηρίξουμε την καλή εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, δυστυχώς τελικά το μόνο που καταφέραμε ήταν να γελοιοποιηθούμε στα μάτια των άλλων, κι αυτό…επίσης δεν τον αντέχουμε!
Αυτής της κατηγορίας οι χριστιανοί, μεταξύ των οποίων είναι και πολλοί καταξιωμένοι επαγγελματίες και επιστήμονες, με υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας, επαινούν πολύ τον εαυτό τους, τη δουλειά τους, τις γνώσεις τους, τις επιτυχίες των παιδιών τους, αυτοθαυμάζονται και αναζητούν με επιμονή την επιδοκιμασία των τρίτων. Ζουν εκτός πραγματικότητας, διότι αυτές τις πεισματώδεις αντιδράσεις τους τις θεωρούν φυσικές. Προσπαθούν να κρυφτούν πίσω από το δάκτυλό τους, οπότε, χωρίς να το καταλαβαίνουν, όχι μόνο εκτίθενται, αλλά και με το κακό τους παράδειγμα κάνουν πνευματική ζημιά και σε άλλους.
Κάθε απομάκρυνσίς μας, υποσυνείδητη ή ενσυνείδητη, από τη Χάρι του Θεού, αυξάνει μέσα μας τον εγωισμό, την έπαρσι, την υπερηφάνεια, την κενοδοξία, τη φιλαυτία και γενικά όλα τα πάθη
Γενικά, μορφωμένοι ή ολιγογράμματοι αυτής της νοοτροπίας χριστιανοί ψευτοπιστεύουν, ψευτοεκκλησιάζονται, ψευτοεξομολογούνται, ψευτοπροσεύχονται και κάνουν καλωσύνες «προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις» (Ματθ. 23, 5).
Τι χρειάζεται; Στροφή 180 μοιρών για ν’ αλλάξη ο χαρακτήρας τους και να αποκτήσουν νέα ζωή εν Χριστώ. Επίσης, να καλλιεργήσουν την έμπρακτη μετάνοια και το ταπεινό φρόνημα, την αληθινή πίστι και εμπιστοσύνη στην Πρόνοια του Θεού, την ολόθερμη προσέλευσι στη Θεία Λατρεία, την πραότητα και την καλωσύνη. Πως; Κάνοντας απόλυτη υπακοή στον Θεό και στον Πνευματικό τους, και έχοντας βαθειά συναίσθησι της αμαρτωλότητός τους.
Αυτός ο επίμονος αγώνας απαιτεί κόπο, πολλή υπομονή, ανύστακτη προσοχή στους λογισμούς και στους ερεθισμούς των αισθήσεων. Θα πρέπει να προλαμβάνουμε την ενεργοποίησι των παθών. Δεν θεωρείται φρόνιμος εκείνος ο αγωνιζόμενος χριστιανός, ο οποίος υποχωρεί στις προσβολές των δαιμόνων ή ανοίγει την πόρτα της ψυχής του στα πάθη, αλλά εκείνος, ο οποίος, αποκρούει τις πρώτες προσβολές, ζητώντας ταπεινά τη βοήθεια του Θεού να συνδράμη τις πτωχές του δυνάμεις.
Νέα εν Χριστώ αρχή, όχι από αύριο, αλλά από σήμερα, από τώρα. Μέχρι που στο τέλος να νικήση η Χάρις του Πανάγιου Θεού, η οποία πάντοτε συνεργάζεται με την προσωπική μας θέλησι! Αμήν.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Ημέρα τη ημέρα ερεύγεται ρήμα, και νύξ νυκτί αναγγελεί γνώσιν», πρωτοπρεσβύτερου Στεφάνου Κ. Αναγνωστόπουλου, Πειραιάς 2017, σελ. 287-290