Μερικές χώρες επιτρέπουν την επιλογή σχολικού συστήματος: κρατικά σχολεία, ιδιωτικά σχολεία συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων που διοικούνται από την Εκκλησία, η κατ’ οίκον διδασκαλία. Διστάζω να απαντήσω, όταν με ρωτούν ποιο σύστημα είναι το καλύτερο, εν μέρει από απειρία, αλλά κυρίως επειδή, όπως πάντα, εξαρτάται από όλα τα πρόσωπα που εμπλέκονται. Κανένα σύστημα δεν εγγυάται ότι οι μαθητές του θα αναδειχθούν σε πιστούς ορθοδόξους Χριστιανούς. Συζητήσεις με γονείς, δασκάλους και μαθητές μου έδειξαν ότι υπάρχουν πνευματικές παγίδες σε όλα τα συστήματα. Τα παιδιά που έχουν διδαχθεί κατ’ οίκον μπορεί να μην είναι σωστά προετοιμασμένα, για να αντιμετωπίσουν «τον κόσμον τούτον». Τα εκκλησιαστικά σχολεία μπορεί να έχουν και αυτά το ίδιο μειονέκτημα. Επί πλέον μπορεί να κάνουν τα παιδιά να αισθάνονται καταπιεσμένα ή να δίνουν αρνητικά παραδείγματα της χριστιανικής ζωής, ώστε να είναι πολύ πιθανό οι μαθητές να επαναστατήσουν εναντίον της Εκκλησίας. Το χριστιανικά σχολεία άλλων ομολογιών μπορεί να δημιουργούν σύγχυση στους ορθόδοξους μαθητές. Τα αποκαλούμενα, στην Αγγλία, «μη ομολογιακά (non-denominational)» σχολεία ισχυρίζονται ότι αποφεύγουν την προπαγάνδα υπέρ κάποιου θρησκευτικού πιστεύω. Στην πραγματικότητα όμως προπαγανδίζουν υπέρ του σχετικισμού και της εκκοσμίκευσης. Το κάθε σύστημα έχει ανάγκη από ανθρώπους σοφούς και πιστούς, για να βοηθήσουν τα παιδιά να μαζέψουν τους καρπούς που το καθένα από αυτά προσφέρει.
Τα αποκαλούμενα, στην Αγγλία, «μη ομολογιακά (non-denominational)» σχολεία ισχυρίζονται ότι αποφεύγουν την προπαγάνδα υπέρ κάποιου θρησκευτικού πιστεύω. Στην πραγματικότητα όμως προπαγανδίζουν υπέρ του σχετικισμού και της εκκοσμίκευσης
Όμως, έχω καταλήξει στην άποψη ότι οι χριστιανοί μαθητές ηλικίας δημοτικού σχολείου θα μπορούσαν να ωφεληθούν από μια παιδική ηλικία με λιγότερες πιέσεις. Σε ένα χριστιανικό, και μάλιστα ορθόδοξο, σχολείο θα τους δινόταν η ευκαιρία να ζήσουν την πίστη τους φυσιολογικά, να «την θεωρήσουν δεδομένη». Δεν θα ήταν ανάγκη να είναι «σε άμυνα» απέναντι στους δασκάλους τους, αλλά θα μπορούσαν να χαρούν την εμπιστοσύνη του μικρού παιδιού και τον σεβασμό προς τους ενήλικες. Θα μπορούσαν να ωριμάσουν φυσιολογικά μέσα στην πίστη τους και να γίνουν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τα αντίθετα ρεύματα της εποχής. Στο γυμνάσιο θα έπρεπε ήδη να αρχίσει αυτό το στάδιο.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Συνομιλίες με τα παιδία – μεταδίδοντας την πίστη», Αδελφής Μαγδαληνής, Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας, 2008, σελ. 328-329