Όταν πρότεινα να με ρωτήσετε κάτι, από τη σιωπή με την οποία απαντήσατε, κατανόησα των λόγων του Χριστού που είπε: «Εν εκείνη τη ημέρα εμέ ουκ ερωτήσετε ουδέν» (Ιωανν. 16, 23). Όταν όλος ο νους μας είναι στραμμένος προς τον Θεό, τότε εξαφανίζονται όλα τα ερωτήματα. Υπάρχει μόνο ένα ερώτημα: Πως να χωρέσουμε και να φέρουμε μέσα μας το πνεύμα αυτό;
Κατευθύνοντας το πνεύμα μας προς τον μόνο Θεό, μπορούμε να αποκτήσουμε την κατάσταση της καθαράς προσευχής. Και όταν η προσευχή γίνει καθαρά, γεννιέται μέσα στον άνθρωπο θεωρία άλλης τάξεως. Όλα όσα πήραμε στον κόσμο αυτό –είτε από προσωπική πείρα είτε από τη σχολική εκπαίδευσή μας- όλα εγκαταλείπονται, όλα υπερβαίνονται. Στην κατάσταση της καθαράς προσευχής ο άνθρωπος δεν γνωρίζει ούτε την ηλικία του, ούτε την κοινωνική ή ακόμη και την ιεραρχική του κατάστασή του, αλλά προσεύχεται ως αιώνιος νους μπροστά στον Πρώτο Αιώνιο Νου. Και όλα τα μικρά αυτά πράγματα αποβαίνουν ξεπερασμένα…Όταν εισερχόμαστε σε άλλη μορφή του είναι, τότε ζούμε σε αυτήν και αυτό το γνωρίζουμε από την ίδια τη ζωή.
Κάθε πράξη με την οποία αρνηθήκαμε τον Χριστό ή απομακρυνθήκαμε από Αυτόν γίνεται αφορμή για βαθύ πένθος και μετάνοια
Ο Σιλουανός είδε τον Χριστό ενώ ήταν ένας σχεδόν αγράμματος στρατιώτης. Και ποια ήταν η κατάστασή του έπειτα; Μισός αιώνας προσευχής για όλο τον κόσμο: «Κύριε, δώσε σε όλο τον κόσμο να Σε γνωρίσει εν Πνεύματι Αγίω» [1]. Εμείς όμως δεν μπορούμε να φθάσουμε την καθαρά προσευχή από άλλον δρόμο παρά μόνο με τη μετάνοια. Κάθε πράξη με την οποία αρνηθήκαμε τον Χριστό ή απομακρυνθήκαμε από Αυτόν γίνεται αφορμή για βαθύ πένθος και μετάνοια. Και δια της οδού αυτής της μετανοίας, αφού απαλλαγούμε από κάθε αμαρτωλό πάθος, γινόμαστε ξαφνικά ικανοί να εισχωρήσουμε στην περιοχή του θείου φωτός. Τότε ανακαλύπτουμε απροσδόκητα άλλη εικόνα. Δεν έχω καθόλου την ψευδαίσθηση ότι σε λίγη ώρα θα σας εκθέτω τα πάντα. Υπάρχουν πολλές πλευρές στη θεολογική σφαίρα για τις οποίες μπορούμε να μιλήσουμε. Πρωτίστως όμως, να έχετε στον νου και στην καρδιά σας την έλξη προς τον Χριστό, ο Οποίος ανεβαίνει στον Γολγοθά για να εξαλείψει την κατάρα του πεπτωκότος Αδάμ, όλου του Αδάμ· και όχι μόνο των Εβραίων, όχι μόνο των Ρώσων ή των Γάλλων ή άλλης φυλής, αλλά του σύμπαντος κόσμου. Και τότε τίποτε άλλο δεν θα σας προσελκύσει, τίποτε άλλο…
Είθε να δώσει ο Θεός σε όλους και τον καθένα σας να κρατήσετε αυτή την πίστη. Μην αφήσετε κανέναν να σας κλέψει τη συνείδηση αυτή! Μας δόθηκε από το Πνεύμα το Άγιο. Το να προσευχόμαστε για όλο τον κόσμο και να αγαπούμε τους εχθρούς δεν είναι καθόλου «αίρεση», όπως συχνά ακούμε από ανθρώπους που περιορίζουν την ευσέβεια στην τήρηση κάποιων νηστειών ή κάποιων άλλων εξωτερικών ασκητικών εκδηλώσεων. Αυτά από μόνα τους είναι λίγα και καθόλου δεν επαρκούν. Πρέπει να ανακαινισθούμε ριζικά.
[1]. Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, σσ. 438, 441-442
Οικοδομώντας τον Ναό του Θεού μέσα μας και τους αδελφούς μας, Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Τόμος Β’, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2013, σελ. 52-54