Η φράσις, την του νου ειρήνην και ησυχίαν διώκων και ζητών, μας θυμίζει το ευαγγελικό χωρίο «Ζητείτε την βασιλείαν των ουρανών και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Λουκ. 12, 31). Για μας, η βασιλεία των ουρανών είναι η ειρήνη του νου και η ησυχία. Ειρήνη σημαίνει, να μη δέχωμαι κανέναν λογισμό, ούτε να εξετάζω αν είναι σωστός. Αν θελήσω να εξετάσω τους λογισμούς, αμέσως πέφτω· αρχίζει η συνθηκολόγησις και με παρασύρει το ποτάμι με τα φοβερά ρεύματά του. Η ειρήνη και η ησυχία προέρχονται επομένως από την νήψι, από την ησυχαστική προσπάθεια, από το να μην μπαίνη και να μη βγαίνη τίποτε από την καρδιά μου.
Όποιος τώρα κάθε μέρα επιδιώκει την ειρήνη και την ησυχία, ραδίως καταφρονήση αισθητού παντός, εύκολα θα περιφρονήση κάθε αισθητό, ίνα μη μάτην κοπιά. Δεν λέγει ο άγιος ότι περιφρονεί τις ματαιότητες –άλλωστε ποιος μπορεί να κρίνη τι είναι ματαιότητα-, αλλά λέγει, εάν θέλης να είσαι τίμιος με τον Θεόν και με τον εαυτόν σου, πρέπει να θεωρής ως ματαιότητα κάθε αισθητό. Διότι μόνο ο Θεός δεν είναι μάταιος, ο άχρονος και ατελεύτητος και αθάνατος. Κάθε τι άλλο είναι θνητό και επομένως μάταιο· τώρα υπάρχει, ύστερα δεν υπάρχει.
Ώστε, όταν ασκής την ειρήνη και την ησυχία, τότε περιφρονείς εύκολα κάθε αισθητό της ψυχής και του σώματος –και η ψυχή έχει αισθήσεις, την φαντασία, την διάνοια, την κρίσι-, οπότε απολαμβάνεις τα πνευματικά. Όσο δε περισσότερο απολαμβάνεις τα πνευματικά, τόσο περισσότερο περιφρονείς τα αισθητά.
Από την θέρμη λοιπόν και την κατάνυξι, από την παρρησία, την γνώσι και την ειρήνη, από όλες αυτές τις εμπειρίες που έχεις αποκτήσει, καταλαβαίνεις ότι όλα τα αισθητά είναι μάταια, και αν θέλης να μην πάη χαμένη η ζωή σου, είναι απαραίτητο να ασκής αυτή την ησυχία.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Λόγος περί νήψεως – ερμηνεία στον άγιο Ησύχιο» – Αρχ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου, Ίνδικτος, Γ’ έκδοση, 2007, σελ. 396-397