«Πολλοί γαρ περιπατούσιν, ους πολλάκις έλεγον υμίν, νυν δε και κλαίων λέγω, τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού» (Φιλ. 3, 18).
Αντίθετα στη ζωή εν Χριστώ στέκει η ζωή χωρίς τον Χριστό και ενάντια στον Χριστό. Αυτή ζουν οι αντίπαλοι του Χριστού, «οι εχθροί του σταυρού του Χριστού». Μπορούν και υπάρχουν τέτοιοι; Μα ο Σταυρός του Χριστού είναι η σωτηρία του κόσμου από το θάνατο, από την αμαρτία, από το διάβολο, από την κόλαση. Ο σταυρός είναι η «δύναμη του Θεού» και η δόξα του Θεού, γι’ αυτό είναι και ανθρώπινη δύναμη και ανθρώπινη δόξα. Ο σταυρός του Χριστού είναι θεμέλιο της νέας ζωής, της αιώνιας ζωής, θεμέλιο των Αποστόλων, θεμέλιο των Μαρτύρων, θεμέλιο των Ομολογητών, θεμέλιο του ασκητισμού, θεμέλιο της αγιοσύνης, με μια λέξη, θεμέλιο όλου του ευαγγελίου και της πίστης και της ελπίδας και της αγάπης και της προσευχής και της νηστείας και της πραότητας και της ανοχής και της ταπεινοφροσύνης και της απάθειας και της θεοποίησης. Ναι, είναι «η δύναμη του Θεού», με την οποία οι άνθρωποι νικούν όλους τους θανάτους, όλες τις αμαρτίες, όλα τα κακά. Και το ότι υπάρχουν άνθρωποι ενάντιοι στο σταυρό, τούτο είναι πράγματι αξιοθρήνητο.
Γι’ αυτό ο άγιος Απόστολος κλαίγοντας μιλάει περί των εχθρών του σταυρού του Χριστού. Και οι εχθροί του σταυρού του Χριστού είναι πρωτίστως εχθροί του εαυτού τους, αλλά και των άλλων, αφού σκοτώνουν τον εαυτό τους όχι μ’ ένα θάνατο αλλά μ’ εκατοντάδες, και ρίχνουν τον εαυτό τους όχι σε μία κόλαση αλλά σε χιλιάδες. Οφθαλμοφανώς, εκείνοι είναι εχθροί της αθανασίας τους, του παραδείσου τους, της σωτηρίας τους, του θεϊκού τους προορισμού, και μ’ αυτό είναι εχθροί και της σωτηρίας αλλήλων και της αθανασίας αλλήλων, αφού μπορούν να τους σκανδαλίσουν και να τους αποτρέψουν από την οδό της σωτηρίας και να τους σπρώξουν στον γκρεμό του πνευματικού θανάτου.
Συνειδητά ή ασυνείδητα, οι εχθροί του σταυρού του Χριστού είναι πάντα μαθητές του διαβόλου, αφού αυτός είναι ο κύριος εχθρός του σταυρού του Χριστού και αυτός παρακινεί τους ανθρώπους σ’ αυτή την έχθα και μέσω τούτου τους σκλαβώνει για τον εαυτό του. Έτσι τους κρατά στη σκλαβιά του θανάτου και της αμαρτίας και του κακού. Αυτός, ο «ανθρωποκτόνος» (Ιωαν. η’ 44), μέσω των εχθρών του σταυρού του Χριστού κάνει την από καταβολής εργασία του, δηλαδή με τις αμαρτίες σκοτώνει τον έναν άνθρωπο μετά τον άλλο. Μόνο τους χριστιανούς δεν μπορεί να σκοτώσει, γιατί αμύνονται σ’ αυτόν με το σταυρό του Χριστού, τον νικούν σ’ όλες τις μάχες, κι έτσι σώζουν τον εαυτό τους από κάθε αμαρτίας, από κάθε κακό, από κάθε πειρασμό.
Ο Αντιόχειος Χρυσόστομος ευαγγελίζεται: «Τίποτα δεν είναι έτσι ανάρμοστο και ξένο στον χριστιανό από το να επιζητεί την άνεση και την ανάπαυση. Τίποτε δεν είναι τόσο ξένο από την προσήλωση σ’ αυτή τη ζωή. Ο Κύριος σου σταυρώθηκε κι εσύ αναζητάς την άνεση; Ο Κύριος σου καρφώθηκε στο σταυρό κι εσύ ζεις στην πολυτέλεια; Και ταιριάζουν αυτά σ’ ένα γενναίο στρατιώτη; Για αυτό λέει ο Παύλος: «Πολλοί έχουν ανάρμοστη συμπεριφορά, για τους οποίους πολλές φορές σας είπα και τώρα κλαίγοντας σας λέω! Αναφέρομαι στους εχθρούς του σταυρού του Χριστού». Τα λέει αυτά επειδή κάποιοι υποκρίνονταν τους χριστιανούς, ζώντας με ανέσεις και πολυτέλεια, πράγμα που είναι ενάντια στο σταυρό, επειδή ο σταυρός είναι γνώρισμα της ψυχής που αγωνίζεται έτοιμη για θάνατο και δεν ψάχνει την άνεση. Αυτοί όμως συμπεριφέρονται αντίθετα.
Έτσι, αν και λένε ότι είναι του Χριστού, είναι εχθροί του σταυρού, γιατί, εάν αγαπούσαν τον σταυρό, θα προσπαθούσαν να ζουν τη ζωή του εσταυρωμένου. Δεν σταυρώθηκε ο Κύριος σου; Εάν δεν μπορείς να σταυρωθείς με τον ίδιον τρόπο, μιμήσου Τον με άλλο τρόπο· σταύρωσε τον εαυτό σου, έστω και αν δεν σε σταυρώσει κανείς· δεν εννοώ να καταστρέψεις τον εαυτό σου (μακάρι κάτι τέτοιο να μην γίνει, γιατί είναι ασέβεια), αλλά όπως έλεγε ο Παύλος: «ο κόσμος νεκρώθηκε για μένα κι εγώ γι’ αυτόν».
Εάν αγαπάς τον Κύριο σου, πέθανε όπως εκείνος. Μάθε πόση είναι η δύναμη του σταυρού, πόσα κατόρθωσε, πόσα κατορθώνει· μάθε ότι είναι η ασφάλεια της ζωής. Μέσω αυτού γίνονται τα πάντα, δια του σταυρού το βάπτισμα (για να λάβουμε τη σφραγίδα), δια του σταυρού η χειροτονία. Είτε είμαστε στους δρόμους, είτε στο σπίτι, είτε οπουδήποτε, ο σταυρός είναι μέγα αγαθό, ανίκητο όπλο, ακατανίκητη ασπίδα, αντίπαλος του διαβόλου. Πότε;
Όταν πολεμάς το διάβολο κρατώντας το σταυρό σου, όχι κάνοντάς τον απλά σαν σημείο, αλλά υποφέροντας τις συνέπειές του. Γνώριζε πως ο Χριστός αποκαλεί τα πάθη σταυρό, όταν λέει: «Εάν κάποιος δεν σηκώσει τον σταυρό του και με ακολουθήσει», δηλαδή εάν κάποιος δεν είναι έτοιμος για το θάνατο. Αυτοί που αγαπούν τη ζωή και το σώμα τους όντας ελεεινοί, είναι εχθροί του σταυρού. Και καθένας που αρέσκεται στις απολαύσεις και την ενταύθα βεβαιότητα είναι εχθρός του σταυρού».
Από το βιβλίο: Ερμηνεία της προς Φιλιππησίους Επιστολής, εκδ. Εν πλω