«Καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ’ ὅλην τὴν γῆν… Καὶ φωνήσας φωνῇ μεγάλῃ
ὁ Ἰησοῦς εἶπεν: Πάτερ, εἰς χεῖράς Σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου.
Τοῦτο δὲ εἰπὼν ἐξέπνευσεν… τοῦ ἡλίου ἐκλιπόντος, ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον… καὶ ἡ γῆ ἐσείσθη καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν καὶ πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθησαν.»
Ἀγαπητοί µου ἀδελφοί,
Ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου, κατά τήν Μεγάλη Παρασκευή, θεωρεῖται µεγαλύτερη ἀπό τήν πρώτη πτώση µέσα στόν Παράδεισο. Τότε ὁ ἄνθρωπος ἀποστάτησε ἀπό τόν Θεό, νοµίζοντας πώς θά γίνει, χωρίς κόπο, ἰσόθεος, ἀλλά σήµερα σταυρώνει τόν Θεό. Τά χέρια πού εὐλογοῦσαν καί ἔδιναν θεραπεία, τώρα δέχονται καρφιά. Τά πόδια πού ἔτρεχαν σέ κάθε ἀνάγκη, γιά νά στηρίξουν ταλαιπωρηµένους τοῦ κόσµου, τώρα καρφώνονται στό ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Ἐκεῖνος πού θεράπευε λεπρούς, δέχεται ἤδη τήν ψυχική λέπρα καί ἀποδοκιµάζεται. Ὁ λεπρός ἀντιπροσφέρει τόν Σταυρό. Ὁ νεκρός πού ἀνασταίνεται, τώρα ἀντιπροσφέρει τάφο. Ἐκεῖνος πού ἄνοιγε τά µάτια τῶν τυφλῶν καταδικάζεται στό σκοτάδι τοῦ Ἅδη. Ὁ τυφλός, ἀνοίγει τά µάτια καί ἀντί εὐγνωµοσύνης ὑψώνει Σταυρό. Ἐκεῖνος πού ἀνάσταινε υἱούς καί θυγατέρες, τώρα θανατώνεται, χωρίς αἰτία. Ἐκεῖνος πού ἔδινε κουράγιο καί ἐλπίδα στούς ἀπελπισµένους τοῦ κόσµου, τώρα στερεῖται τήν ἐλπίδα, δεδοµένου ὅτι µιά τέτοια προσδοκία δέν ἔχει ἰσχύ κάτω ἀπό τήν ταφόπλακα. Σέ Ἐκεῖνον πού δώρισε στήν ἀνθρωπότητα τήν αἰώνια ζωή καί τή δόξα τῆς Βασιλείας, ὁ κόσµος Τοῦ ἀντιπροσφέρει θάνατο.
Ἰδιαίτερη περίπτωση ὁ Ἰούδας. Ἦταν τρία χρόνια κοντά στόν Χριστό καί διδάχτηκε νά µήν ἔχουµε πάνω µας οὔτε ἄργυρο οὔτε χρυσό. Ἐκεῖνος ὁ ἴδιος τώρα ὁδηγεῖ τόν Μεγάλο Δάσκαλό του στόν θάνατο ἀντί τριάκοντα ἀργυρίων. Καί εἶναι ἰδιαίτερη ἡ περίπτωση, γιατί πολλοί “ἰοῦδες” καί τώρα ληστεύουν καί σκοτώνουν συνανθρώπους τους, γιά ἐλάχιστα χρήµατα. Καί στό ἐνδεχόµενο ἐρώτηµα, µήπως εἶµαι ἐγώ, ἡ ἀπάντηση εἶναι δεδοµένη. Εἴτε ἄµεσα εἴτε ἔµµεσα, ὅλοι συνευθυνόµαστε. Ἄνθρωποι πού σκοτώνουν τόν ἡλικιωµένο παπποῦ καί τήν ἀνήµπορη γιαγιά εἶναι “Ἰοῦδες”. Αὐτοί πού λαχταροῦν τά πλούτη καί βάζουν σκοπό τῆς ζωῆς τους τήν ἀπόκτηση ὑλικῶν µέσων, τόν Ἰούδα µιµοῦνται καί ἀπό ἐκεῖνον ἐµπνέονται.
Ὁ θάνατος εἶναι φοβερό µυστήριο. Πιό φοβερό ὅµως εἶναι νά παραδίδουν οἱ ἄνθρωποι στόν θάνατο συνανθρώπους τους. Πιό φοβερό εἶναι ὁ πόλεµος καί ἡ ἀπειλή πολέµου. Πάνω ἀπό ἕνα χρόνο στόν εὐρωπαϊκό χῶρο ἀθῶοι καί ἄµαχοι δολοφονοῦνται. Καί αὐτό εἶναι κάτι πού µᾶς κρατάει σέ ἀγωνία, ἐνῶ παράφρονες ἀπειλοῦν ἤ καί ἐπευλογοῦν τά ἀνοµήµατα. Αὐτοί πού βασάνισαν πρίν δύο χιλιάδες χρόνια τόν Θεό, ἐκεῖνοι πού Τόν ὁδήγησαν στόν Σταυρό καί στόν θάνατο, ἐκεῖνοι οἱ ἴδιοι βασανίζουν καί σκοτώνουν συνανθρώπους τους σέ ὅλο τόν κόσµο.
Οἱ ἀποσείοντες εὐθύνες, µιµοῦνται τόν Πιλᾶτο, µόνο πού τό νερό µπορεῖ νά ξεπλένει ῥύπους, ἀλλά ποτέ δέν καθαρίζει ἁµαρτίες καί δέν µειώνει τίς εὐθύνες. Ἡ ἐγκληµατικότητα, πού παρατηρεῖται ἀκόµη καί σέ ἀνήλικους, προφανῶς καί δέν µᾶς ἀπαλλάσσει ἀπό τήν εὐθύνη νά ἀφήσουµε τή διαπίστωση καί νά ἀγωνιστοῦµε γιά τή διόρθωση.
Ἀδελφοί µου ἀγαπητοί,
Στήν σηµερινή τραγικότητα πλανᾶται καί παραµένει ἀναπάντητο τό ἐρώτηµα: «Λαέ µου, τί ἐποίησά σοι, καί τί µοι ἀνταπέδωκας;». Καί βέβαια, ἄς µήν προβάλλει κάποιος τήν ἔνσταση ὅτι δέν ἤµουν ἐκεῖ, δέν φταίω ἐγώ. Ἡ εὐθύνη καί τότε καί τώρα εἶναι συλλογική καί ἀναφέρεται σέ ὅλους µας. Ἐµεῖς σταυρώσαµε τόν Χριστό! Καί συνεχίζουµε νά Τόν σταυρώνουµε µέ τίς κακίες µας, µέ τήν πονηρή περιέργειά µας, µέ τίς ἀνέντιµες σχέσεις µας, µέ τήν ἀδιαφορία µας γιά τόν πόνο, τή στέρηση, τή θλίψη τοῦ ἄλλου.
Ἡ Μεγάλη Παρασκευή µᾶς συγκλονίζει ὅλους, γιά νά γίνουµε καλύτεροι ἄνθρωποι, γιά νά καλλιεργήσουµε τήν ὑποµονή, γιά νά διδαχτοῦµε ἀπό τήν πραότητα τοῦ Ἐσταυρωµένου, γιά νά ἀνεβοῦµε πνευµατικά. Μᾶς ἀναµένει «ὁ ἀµνός τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τήν ἁµαρτίαν τοῦ κόσµου» (Ἰω. 1, 29). Ἄς προσευχηθοῦµε µέ συντριβή καί σιωπή «Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία, καί στήτω µετά φόβου καί τρόµου, καί µηδέν γήϊνον ἐν ἐαυτῇ λογιζέσθω· ὁ γάρ Βασιλεύς τῶν Βασιλευόντων, καί Κύριος τῶν κυριευόντων προσέρχεται σφαγιασθῆναι καί δοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς».
Καί ἄς ἑτοιµαστοῦµε νά µετάσχουµε στή χαρά τῆς Ἀναστάσεως.
Καλή Ἀνάσταση, ἀδελφοί µου
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νικαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς