«Τὰ τοῦ φωτὸς δοχεῖα, τὰς φεγγοβόλους ἀστραπάς,
Βασίλειον νῦν τὸν Μέγαν, Γρηγόριον Θεολόγον,
Χρυσόστομον Ἰωάννην, ἀνευφημήσωμεν πάντες»
Ἑορτάζουμε σήμερα τήν ἱερά μνήμη τῶν Τριῶν Μεγάλων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Παιδείας, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τῶν Μεγίστων φωστήρων τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Τιμᾶται ὁ καθένας ἰδιαιτέρως κατά τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του ἀλλά καί ὅλοι μαζί ἀπό τοῦ ΙΑ΄ αἰῶνα, ὡς ἰσάξιοι, καί γιά νά δίνουν διδάγματα ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας.
Καί οἱ τρεῖς ἔζησαν τόν 4ο αἰῶνα, τόν «Χρυσό Αἰῶνα» τῆς Ἐκκλησίας. Μόλις εἶχαν τελειώσει οἱ διωγμοί καί πολλές ἀκραῖες φωνές ἄρχισαν νά ἀκούγονται κατά τῶν Ἐθνικῶν-Εἰδωλολατρῶν, ἀκόμη καί κατά τῆς χρήσης τῶν κειμένων τους. Ὡστόσο καί οἱ ἀρχαῖοι σοφοί εἶχαν ὀρθές σκέψεις καί «οἱ μετά λόγου βιώσαντες χριστιανοί ἦσαν κἄν ἄθεοι ἐνομίσθησαν», κατά τήν διδαχή τοῦ Ἰουστίνου Φιλοσόφου καί Μάρτυρος (Σπερματικός Λόγος).
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐνήργησαν μέ ὑπευθυνὀτητα καί σύζευξαν τήν ἀρχαία σοφία μέ τό Εὐαγγέλιο. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔγινε ὁδηγός τους, μέ τήν προτροπή: «πάντα δοκιμάζετε, τό καλόν κατέχετε» (Α΄Θεσσ. 5, 21). Δυό ἦσαν τά σχετικά στάδια, ἡ κάθαρση τῶν ἀπόψεων καί ἡ πρόσληψη τῆς πρότερης σοφίας. Εἶχαν καί οἱ τρεῖς πανεπιστημιακή παιδεία, ὡς μαθητές Ἐθνικῶν δασκάλων. Τίς ἀπόψεις τοῦ Μ. Βασιλείου γιά τήν ἑλληνική σοφία βρίσκουμε στό ἔργο του «Πρός τούς νέους, ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων». Ἐκεῖ συναντοῦμε μιά σοφή διαπίστωση «Ἡ Χριστιανική παιδεία εἶναι «ὁ καρπός», πού τόν ὀμορφαίνουν τά φῦλλα, ἡ ἑλληνική σοφία.
Καί οἱ τρεῖς Ἱεράρχες, χωρίς νά περιφρονοῦν τήν κοσμική σοφία, θέτουν στό ὑψηλό βάθρο τόν Εὐαγγελικό λόγο, τόν ὁποῖο κηρύττει καί ἀναλύει ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία, μέ τούς Λειτουργούς, ἀπευθύνεται στόν ἄνθρωπο, τόν πλανημένο καί ταλαιπωρημένο, καί τόν θεραπεύει μέ τή διδασκαλία Της, μέ τήν Ἄσκηση, μέ τά ιερά Της Μυστήρια, μέ τό ποιμαντικό ἔργο τῶν Λειτουργῶν Της. Οἱ ἀρχαῖοι σοφοί εἶπαν καί ἀλήθειες, σημαντικές γιά τούς ἀνθρώπους, ἀλλά περιορίστηκαν στά λόγια. Ἡ Ἐκκλησία, μέ τό πλήρωμα τῆς Ἀλήθειας, ἀγκαλιάζει τόν ἄνθρωπο καί σκύβει στίς ἀνάγκες του.
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Πολύ ἀγαπητοί μου ἐκπαιδευτικοί ὅλων τῶν βαθμίδων,
Προσφιλεῖς μου μαθητές καί μαθήτριες,
Ὑποθέτω βάσιμα ὅτι κανείς δέν εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό τήν σημερινή κατάσταση τῆς κοινωνίας οὔτε ἀπό τά διεθνῆ δρώμενα. Ἄγχος καί ἀγωνία δεσπόζουν καί ὅλοι διερωτῶνται γιά τό αὔριο τῶν παιδιῶν καί τῆς Πατρίδας μας. Σχεδόν τίποτε ἐλπιδοφόρο δέν ἀνιχνεύεται. Ὡστόσο ὑπάρχει ἐλπίδα, ἐλπίδα ὁρατή, χειροπιαστή, διαυγής, λυτρωτική. Εἶναι ἡ Ἁγία Ἐκκλησία, μέ τά ἱερά Μυστήριά Της, μέ τό λόγο καί τό ἔργο Της. Εἶναι ἡ Ἐκκλησία, μέ τούς Ἁγίους Της, αὐτούς πού δίδαξαν καί ἔπραξαν, πού θυσιάστηκαν γιά τούς ἀνθρώπους καί δέν τούς θυσίασαν γιά τούς στόχους τους. Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας οἱ τιμώμενοι Τρεῖς Ἱεράρχες διδάσκαλοι καί ἐργάτες, πρότυπα μίμησης γιά ὅλους, ἰδίως γιά τούς νέους. Στραφῆτε σ’αὐτούς, μελετῆστε τους καί θά διαπιστώσετε πώς τέτοιοι ἄνθρωποι δέν ἀνευρίσκονται εὔκολα στόν κόσμο μας. Ὡς ὑπεύθυνος Πατέρας καί Ποιμενάρχης, εὔχομαι πρόοδο στό ἔργο σας, πραγμάτωση τῶν ὀνείρων σας καί προβληματισμό σέ ἕνα λόγο τῶν ἀρχαίων: «πᾶσα ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καὶ τῆς ἄλλης ἀρετῆς πανουργία, οὐ σοφία φαίνεται».
Ὁ Θεός νά σᾶς εὐλογεῖ μέ τήν πρεσβεία
τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν Του.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Νικαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς