«Λίαν εὔφρανας τούς Ὀρθοδόξους καί κατήσχυνας τούς κακοδόξους, Εὐφημία Χριστοῦ καλλιπάρθενε. Τῆς γάρ Τετάρτης Συνόδου ἐκύρωσας ἅ οἱ Πατέρες καλῶς ἐδογμάτισαν…» (Ἀπολυτίκιον)
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Σήμερα, Κυριακή 11 Ἰουλίου, τιμοῦμε ἕνα θαυμαστό γεγονός, συνδεόμενο μέ μιά Ἁγία τῆς Ἐκκλησίας μας. Οἱ Χριστολογικοί διάλογοι συνέχιζαν νά εἶναι σέ ἔνταση καί ἡ Ἐκκλησία ὤφειλε νά τερματίσει τή σύγχυση καί νά ὁριστικοποιήσει τό Δόγμα περί τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο ἔπρεπε νά γίνει Συνοδικῶς, μέ τήν ἐπίκληση τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Τό ἔτος 451 συνῆλθαν στή Χαλκηδόνα 630 Θεοφόροι Πατέρες, προκειμένου νά καθορίσουν τό Δόγμα γιά τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τό σωτηριῶδες ἔργο Του. Ἡ αἵρεση πού ἀπασχολοῦσε τότε, ἦταν τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Ὁ αἱρεσιάρχης Ἄρειος ὑπερτόνιζε τή Θεία Φύση, σέ ἀντίθεση μέ τόν Νεστοριανισμό, πού ἤθελε σάρκωση ἀνθρώπου καί ἐκ τῶν ὑστέρων πρόσληψη τῆς θείας Φύσεως.
Ἡ Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος κατεδίκασε καί τίς δύο αἱρέσεις, τονίζοντας ὅτι ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΟΣ ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Κατά μέν τή Θεϊκή Φύση ἐγεννήθη ἐκ τοῦ Πατρός, κατά δέ τήν ἀνθρώπινη Φύση ἐκ Παρθένου Μαρίας, ἄρα «ἐν δύο φύσεσιν ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως γνωριζόμενος». Οἱ Μονοφυσῖτες ὅμως ἤθελαν περαιτέρω ἀπόδειξη, γιά νά πειστοῦν. Τότε, μετά ἀπό θερμή προσευχή, ζητήθηκε ἡ παρέμβαση τῆς τοπικῆς Ἁγίας.
Ἡ καλλιπάρθενος Εὐφημία ἦταν μιά ἐκλεκτή κόρη τῆς περιόδου τῶν διωγμῶν τοῦ Διοκλητιανοῦ. Ἀπό ἐνωρίς ἐντυπωσίασε γιά τήν παιδεία καί τή φιλανθρωπία της. Ἡ ἐξωτερική της ὀμορφιά ἐπισημάνθηκε ἀπό τούς εἰδωλολάτρες τῆς πόλης, καί πολλές ἦταν οἱ κρούσεις πού δέχτηκε ἀπό ἰσχυρούς τῆς ἐποχῆς. Ὡστόσο, ἡ σεμνή παρθένος εἶχε δώσει τήν καρδιά της στόν Θεό καί διατηροῦσε ἀκηλίδωτη τήν ἁγνότητά της. Αὐτό δέν ἔγινε ἀποδεκτό ἀπό τούς ἐφήμερους δυνάστες τοῦ κόσμου τούτου.
Ἔτσι, ὅταν ξέσπασε ὁ γενικός διωγμός τοῦ τέλους τοῦ Γ΄ – ἀρχῶν τοῦ Δ΄ αἰῶνα, ἡ Εὐφημία συνελήφθη καί ὁμολόγησε τήν πίστη της στόν Κύριο. Τίς ἀνεπιτυχεῖς ὑποσχέσεις ἀκολούθησαν φρικτά βασανιστήρια, τά ὁποῖα ὑπέμεινε ἡ νεαρή Μάρτυς μέ θαυμαστή καρτερία. Ἀκόμη καί τά θηρία, ὅπου τήν ἔριξαν, τή σεβάστηκαν. Τέλος, ἀφοῦ προσευχήθηκε, παρέδωσε τήν ψυχή της στόν Κύριο. Τιμᾶται στίς 16 Σεπτεμβρίου. Τό τίμιο λείψανό της τοποθετήθηκε σέ λάρνακα, ὅπου προσέτρεχαν οἱ πιστοί, καί πολλοί εὐεργετήθηκαν ἀπό τίς θαυματουργίες της.
Οἱ Πατέρες τῆς Δ΄ Συνόδου τοποθέτησαν μέσα στή λάρνακά της τόν Ὅρο τῆς Συνόδου∙ τό αὐτό ἔπραξαν καί οἱ Μονοφυσῖτες, ἀναμένοντας καί οἱ μέν καί οἱ δέ τήν ἀπόφαση τῆς Ἁγίας∙ τήν τιμοῦσαν ἄλλωστε καί οἱ δύο. Μετά ἀπό μιά ἑβδομάδα ἄνοιξαν τή λάρνακα καί βρῆκαν τήν ἐπιλογή τῆς Ἁγίας. Ὁ Τόμος τῶν Ὀρθοδόξων ἦταν στήν ἀγκαλιά της, ἐνῶ ὁ τόμος τῶν αἱρετικῶν – Μονοφυσιτῶν εἶχε μετακινηθεῖ στά πόδια της!
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Κάθε χρόνο στίς 11 Ἰουλίου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἑορτάζει τό θαῦμα τῆς ἁγίας, μέ τό ὁποῖο ἐπεκύρωσε θαυμαστῶς τόν Τόμο τῆς πίστεως τῶν 630 Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Οἱ Ὀρθόδοξοι στηρίχτηκαν στήν πίστη τους καί δόξασαν τόν Θεό, πού καταξιώνει τούς Ἁγίους Του. Δυστυχῶς, οἱ Μονοφυσῖτες ἀποκόπηκαν, γνωστοί ἐφεξῆς ὡς: Ἰακωβίτες, Κόπτες, Συριάνοι, Ἀρμένιοι, Αἰθίοπες κ. ἄ. Στό σύνολό τους θεωροῦνται εὐσεβεῖς καί κάποιοι ἔχουν ὑποστεῖ μαρτύρια ἀπό ἀκραίους Ἰσλαμιστές. Χρέος μας εἶναι να προσευχόμαστε, ὥστε να ἐπανέλθουν στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ζητοῦμε τήν πρεσβεία τῶν Ἁγίων Πατέρων καί τῆς ἁγίας καί πανευφήμου Εὐφημίας, τόσο γιά τήν Ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν ὅσο καί γιά τήν προσωπική μας, κατά Θεόν, πρόοδο. Καί ἀναφωνοῦμε μέ τόν ἱερό ὑμνογράφο: «…Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος»
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος