Ο ηγούμενος, οι πνευματικοί πατέρες (και οι άλλοι μοναχοί επίσης, αλλά σε μικρότερο βαθμό) είναι υπεύθυνοι στο ίδιο μέτρο για κάθε λόγο που θα πουν.
Όταν μιλούμε με όσους έρχονται, πρέπει να βρούμε μια σωστή γραμμή, για να μη ρίξουμε κάποιον στον πόλεμο κατά της κενοδοξίας που προκαλείται από την υψηλή ιδέα που έχει για τον εαυτό του, έτσι ώστε το πρόσωπο αυτό να διαμένει σε μια κατάσταση ταπεινή και να μην κενοδοξεί…
Νομίζω πως πρέπει όλοι σας να γνωρίζετε τη στάση που πρέπει να έχουμε όταν μιλούμε με όσους μας επισκέπτονται. Είναι η επιστήμη της Εκκλησίας που μας διδάσκει πως να ενεργούμε. Δεν είναι εύκολο για έναν πνευματικό πατέρα να καθοδηγεί ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια ενός ορθόδοξου συνεδρίου, που πρόσφατα έλαβε χώρα στο Βέλγιο, όλοι αναζητούσαν τέλειους πνευματικούς, αυθεντίες αλάθητες κτλ.
Αρχίστε με τη σκέψη ότι, ακόμη και αν ο πνευματικός κάνει λάθος, διότι κανένα ανθρώπινο όν δεν είναι τέλειο, λόγω της ταπεινής στάση σας η Θεία χάρη θα είναι παρ’ όλα αυτά μαζί σας.
Σας είπα ήδη ότι πολλά εξαρτώνται από τη στάση του προσώπου που έρχεται στον πνευματικό. Για να καλλιεργήσουμε τον λαό που αποτελεί το πλήρωμα της Εκκλησίας, πρέπει να τους μάθουμε να πλησιάζουν τον πνευματικό με την προσευχή: “Δι’ ευχών του δούλου Σου, π. Ν., Κύριε, Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ο Σωτήρ ημών, δίδαξον με το θέλημά Σου, δίδαξόν με πως οφείλω να πορεύομαι”.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο πνευματικός πατέρας, στο μοναστήρι μας τουλάχιστον, θέλω να πιστεύω, δεν προφέρει λόγο χωρίς να “σκεφτεί”, χωρίς προσευχή. Γι’ αυτό να κρατάτε τον λόγο που σας λέει. Έτσι, η συζήτηση θα είναι σύντομη αλλά πολύ εποικοδομητική. Αν όμως αρχίσουμε να συζητούμε για όλες τις πιθανές πλευρές του προβλήματος, όλα θα χαθούν. Αρχίστε με τη σκέψη ότι, ακόμη και αν ο πνευματικός κάνει λάθος, διότι κανένα ανθρώπινο όν δεν είναι τέλειο, λόγω της ταπεινής στάση σας η Θεία χάρη θα είναι παρ’ όλα αυτά μαζί σας.
…
Αντίθετα, αν κάποιος αναζητά το θέλημα του Θεού με απλότητα και ταπείνωση, ο Θεός μπορεί να επανορθώσει εύκολα την οποιαδήποτε κατάσταση. Σας το λέω αυτο έτσι ώστε, αν έρχεσθε με εμπιστοσύνη και υπακοή στον πνευματικό πατέρα, να μη φοβάστε ποτέ ότι θα σας καθοδηγήσει άσχημα. Ο Θεός θα βρει το μέσον να σας αποκαλύψει την αλήθεια…Αλλά αν πηγαίνουμε κρίνοντας τον λόγο του πνευματικού, σχετικά με το θέλημα του Θεού μέσα στον κόσμο, τότε ο οποιοσδήποτε λόγος του θα είναι επίσης σχετικός. Αντίθετα, αν πηγαίνουμε με υπακοή, με αυτή την προσευχή θα προοδεύσουμε και η καρδιά μας θα γίνει πιο ευαίσθητη σε κάθε πνευματική κίνηση που επέρχεται από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.
Από το βιβλίο “Οικοδομώντας τον ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας”, Τόμος Α, Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2014, σελ. 224-226