«Ὡς ἄνθρωπος ἐν ποταμῷ, ἦλθες Χριστέ Βασιλεῦ∙ καί δουλικόν Βάπτισμα λαβεῖν, σπεύδεις ἀγαθέ, ὑπό τῶν τοῦ Προδρόμου χειρῶν, διά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν Φιλάνθρωπε
( Ἰδιόμελον Μεγ. Ἁγιασμοῦ)
Ἀγαπητοί µου ἀδελφοί,
Στίς Ἑορτές τοῦ Ἁγίου Δωδεκαηµέρου ἀνήκει καί ἡ µεγάλη Δεσποτική Ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Τιµοῦµε τή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη ποταµό ἀπό τόν Τίµιο Πρόδροµο. Ἕνα ἐρώτηµα πού προκύπτει εἶναι: Γιατί ἔπρεπε νά βαπτιστεῖ ὁ Χριστός, ἀφοῦ εἶναι ἀναµάρτητος, «ὁ πάσης ἐπέκεινα καθαρότητος;». Ὁ ἱερός Ὑµνογράφος Τόν ἐγκωµιάζει µέ τόν ὕµνο: «Ὦ ἀναµάρτητε, Χριστέ ὁ Θεός ἡµῶν, δόξα σοι».
Ὁ Χριστός ἦλθε στόν Ἰορδάνη καί ἔλαβε «δουλικόν βάπτισµα» ἀπό τόν Τίµιο Πρόδροµο, «διά τάς ἁµαρτίας ἡµῶν». Βαπτίστηκε γιά νά φανερωθεῖ «ἡ τῆς Τριάδος προσκύνησις». «Τριάδος ἡ φανέρωσις ἐν Ἰορδάνῃ γέγογεν». Ἡ παρουσία τοῦ Τρίτου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, δηλαδή τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, ὡς περιστερά, εἶναι συµβολική. Τό περιστέρι ἐπέστρεψε στήν Κιβωτό τοῦ Νῶε, µέ κλαδί ἐλιᾶς στό ράµφος, φανερώνοντας τό τέλος τοῦ κατακλυσµοῦ· ἔκτοτε ἔγινε σύµβολο τῆς εἰρήνης. Ἡ συµβολική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος στόν Ἰορδάνη σηµαίνει τό τέλος τοῦ κατακλυσµοῦ τῆς ἁµαρτίας, πού πνίγει τόν ἄνθρωπο. Διότι τό βάπτισµα τοῦ Κυρίου µας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Ἰωάννη ἀποτελεῖ τήν ἀρχή τοῦ ἐπί γῆς ἔργου Του γιά τή σωτηρία µας, τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τήν σκλαβιά τῆς ἁµαρτίας. Τήν ἑορτή αὐτή ὀνοµάζουµε καί Φ ῶ τ α.
Καί ὄντως ὁ Χριστός εἶναι Φῶς καί φωτίζει τόν κόσµο. « Ἐγώ εἰµι τό φῶς τοῦ κόσµου· ὁ ἀκολουθῶν ἐµοί οὐ µή περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ’ ἕξει τό φῶς τῆς ζωῆς» ( Ἰω. 8, 12). «Ἐγώ φῶς εἰς τόν κόσµον ἐλήλυθα, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ ἐν τῇ σκοτίᾳ µή µείνῃ» ( Ἰω. 12, 46). Τό Φῶς τοῦ κόσµου, ὁ Χριστός, µᾶς φωτίζει µέ τό ἅγιο Βάπτισµα, µέ τό ὁποῖο ἐγκαινιάζει τό ἀπολυτρωτικό του ἔργο. Μέ τό Βάπτισµά µας ἀνοίγει ὁ δρόµος τῆς σωτηρίας. Ὁ Χριστός κατέβηκε στόν Ἰορδάνη, γιά νά µᾶς ἀνεβάσει στόν Οὐρανό. «Διά καταδύσεως ἡ πρός Θεόν ἡµῶν ἄνοδος γίνεται…». Παίρνει µορφή δούλου, γιά νά µᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τή δουλεία τῆς ἁµαρτίας.
Βαπτίστηκε γιά νά λάβουµε πάντες «πνεῦµα σοφίας, πνεῦµα συνέσεως, πνεῦµα φόβου Θεοῦ, τοῦ ἐπιφανέντος Χριστοῦ». Βαπτίστηκε προκειµένου νά ἁγιαστεῖ «ἡ φύσις τῶν ὐδάτων», νά γίνουν ἰάµατα τά νάµατα τοῦ Ἰορδάνη, γιά νά γίνει ὁ ἁγιασµός «ἁµαρτηµάτων λυτήριον, νοσηµάτων ἀλεξιτήριον, δαίµοσιν ὀλέθριον».
Ὁ Χριστός βαπτιζόµενος, ἐπεφάνη στόν κόσµο, «ἵνα φωτίσῃ τούς ἐν σκότει καθηµένους». Βαπτίστηκε γιά νά ἀνοίξει πάλι ὁ Παράδεισος στούς ἀνθρώπους καί νά καταυγάσει τή ζωή µας ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης. Βαπτίστηκε, «ἵνα ἀναβιβάσῃ πρός ὕψος τό ἀνθρώπινον».
Ἀδελφοί µου ἀγαπητοί,
Ὁ ἁγιασµός τῶν Θεοφανείων, γνωστός καί ὡς Μεγάλος Ἁγιασµός, εἶναι µιά πράξη τῆς Ἐκκλησίας, πού γίνεται, γιά νά µᾶς καθαρίσει καί νά µᾶς χαρίσει σωµατική καί ψυχική ὑγεία. Βαπτίζουµε στό νερό τόν Τίµιο Σταυρό καί παρακαλοῦµε τόν Χριστό νά ἁγιάσει τά ὕδατα. Καί τό νερό γίνεται Ἁγιασµός, φάρµακο ψυχῶν καί σωµάτων, ἀνάλογα µέ τήν πίστη καί τήν εὐλάβειά µας. Ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία µᾶς καλεῖ νά τιµήσουµε τή δωρεά, νά ἀπέχουµε ἀπό τήν ἁµαρτία, νά τηροῦµε τό θέληµα τοῦ Θεοῦ, «ὡς ἐν Οὐρανῷ καί ἐπί τῆς γῆς». Νά ἀγαπήσουµε τόν ἄπορο, τόν ἀσθενή, τόν ἄνεργο, τόν µοναχικό ἀδελφό, πού ἀναµένει τή στήριξή µας. Μέ τόν Μεγάλο Ἁγιασµό ῥαντίζουµε τά πάντα, τά ὑπάρχοντά µας, τά σπιτικά µας, ὀχήµατα, ζῶα καί φυτά, ὅλη τήν κτίση, τό Περιβάλλον πού βρίσκεται σέ σοβαρό κίνδυνο. Ὁ Μέγας Ἁγιασµός συνδέεται µέ τό µυστήριο τῆς Μετανοίας καί Ἐξοµολογήσεως, ἀφοῦ καί ἡ ἀρχή του ἀνάγεται στό Βάπτισµα τῆς Μετανοίας τοῦ Τιµίου Προδρόµου, κήρυκα τῆς Μετανοίας.
Καλή πορεία µέ µετάνοια παιδιά µου
Χρόνια πολλά καί εὐλογηµένα
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος