Θεολόγο θα σε κάνη η Ορθόδοξη πατερική ζωή σου – Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

«Οι αληθινοί Πατέρες, έλεγε ο Όσιος, δεν λένε σκέψεις που κατεβάζει το μυαλό τους, αλλά αυτά που ο Θεός τους κατεβάζει από ψηλά ή εμπειρίες της ζωής τους. Μιλούν για αλήθειες που έζησαν οι ίδιοι, οι οποίες έχουν ζωή και δίνουν ζωή στους ανθρώπους». Και ο ίδιος μιλούσε απλά, «ουκ εν διδακτοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις, αλλ’ εν διδακτοίς Πνεύματος Αγίου» (Α΄ Κορ. 2,13).

Πολλοί μορφωμένοι και διανοούμενοι θαύμαζαν τις εύστοχες απαντήσεις του και, κάποιο θεωρώντας ότι ήταν αποτέλεσμα μελέτης, τον ρωτούσαν που τα είχε διαβάσει αυτά. Ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Αρίστος Ασπιώτης τον ρώτησε κάποτε:

– Πάτερ, σε ποιο βιβλίο τα γράφει αυτά που μας είπατε;

– «Πεντηκοστή», απάντησε ο Όσιος, εννοώντας τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.

Και σε άλλον που έκανε την ίδια ερώτηση, απάντησε: «Τιβεριάδος θάλασσα», εννοώντας και πάλι το Άγιον Πνεύμα, το Οποίο «αλιείς θεολόγους ανέδειξεν» (1).

Μια φορά κάποιος θεολόγος συστήθηκε στον Πατέρα Παΐσιο: «κύριος τάδε, θεολόγος». Εκείνος τότε του είπε αστειευόμενος: «Τι λες, παιδί μου; Εγώ τρεις Θεολόγους (2) ξέρω. Εσύ, φαίνεται, θα είσαι ο τέταρτος!». Έπειτα όμως του είπε σοβαρά: «Κοίταξε, εσύ έχεις πτυχίο της Θεολογικής Σχολής, θεολόγο όμως θα σε κάνη η Ορθόδοξη πατερική ζωή σου». Ο Πατήρ Παΐσιος, επειδή είχε ασκηθή πατερικά, είχε γίνει «πρακτικός θεολόγος» με την επίσκεψη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Έτσι μπορούσε να βοηθάη θετικά και τους θεολόγους καθηγητές που συχνά τον επισκέπτονταν. Κοντά του γνώριζαν ότι η αληθινή Θεολογία είναι «ο λόγος του Θεού, που συλλαμβάνεται από τις αγνές, τις ταπεινές και αναγεννημένες πνευματικά ψυχές» (3), και όχι η «θεολογία που διδάσκεται σαν επιστήμη και εξετάζει συνήθως τα πράγματα ιστορικά, και είναι επόμενο να τα καταλαβαίνη εξωτερικά και να είναι γεμάτη από αμφιβολίες και ερωτηματικά» (4).

Κάποτε ένας φοιτητής της Θεολογικής Σχολής τον ρώτησε:

– Γέροντα, πως έγραψε ο Μωυσής την Πεντάτευχο; (5)

– Ε, ευλογημένε, του τα έδειξε ο Θεός σαν τηλεόραση, και τα έγραψε, απάντησε με φυσικότητα ο Πατήρ Παΐσιος, αφού και ο ίδιος είχε πείρα της «πνευματικής τηλεοράσεως».

Γι’ αυτό λέω ότι, όταν πονάη κανείς για κάτι, ο Θεός μετά τον πληροφορεί· όλη η βάση εκεί είναι. Αν δεν πονάη η καρδιά δεν πληροφορεί ο Θεός για την ακρίβεια

Μια άλλη φορά ένας θεολόγος, που είχε σπουδάσει στην Γαλλία, επέμενε ότι ο Αββάς Ισαάκ δεν ήταν Ορθόδοξος, επειδή είχε διατελέσει Επίσκοπος σε περιβάλλον νεστοριανών (6). Ο Πατήρ Παΐσιος προσπαθούσε να του δώση να καταλάβη ότι ο Αββάς Ισαάκ βρίσκεται στην καρδιά της Ορθοδοξίας, αλλά δεν τον έπειθε, και γι’ αυτό στενοχωρήθηκε πολύ. «Τόσο πολύ πόνεσα, είπε, που αν με χτυπούσε ένας με τσεκούρι στο κεφάλι, δεν θα πονούσα τόσο. Μετά είδα και ένα γεγονός. Γι’ αυτό λέω ότι, όταν πονάη κανείς για κάτι, ο Θεός μετά τον πληροφορεί· όλη η βάση εκεί είναι. Αν δεν πονάη η καρδιά δεν πληροφορεί ο Θεός για την ακρίβεια».

Ο Θεός λοιπόν τον πληροφόρησε με ακρίβεια για το συγκεκριμένο ζήτημα. Είδε σε όραμα να περνούν από μπροστά του Ιεράρχες· ανάμεσα τους ήταν και ο Αββάς Ισαάκ, ο οποίος στράφηκε προς το μέρος του και του είπε: «Ναι, έζησα σε νεστοριανό περιβάλλον, υπήρχαν στην επαρχία μου αιρετικοί, αλλά εγώ ήμουν Ορθόδοξος και τους πολέμησα». Ύστερα από αυτό ο Όσιος διακήρυττε με έμφαση: «Ο Αββάς Ισαάκ ήταν Ορθοδοξότατος». Εξηγούσε μάλιστα ότι οι Δυτικοί τον συκοφάντησαν ως μη Ορθόδοξο, επειδή καλλιέργησε τον ησυχασμό. Γι’ αυτό τον ονόμαζε «αδικημένο Άγιο». Και στο Μηναίο, στο Συναξάρι της 28^ης Ιανουαρίου, που είναι η μνήμη του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, είχε προσθέσει: «Και Ισαάκ του μεγάλου Ησυχαστού και πολύ αδικημένου».

Σημειώσεις:

1. Από το τρίτο στιχηρό ιδιόμελο του α’ ήχου του Μεγάλου Εσπερινού της Κυριακής της Αγίας Πεντηκοστής
2. Τρεις μόνον Άγιοι Της Εκκλησίας έλαβαν την προσωνυμία Θεολόγος: Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης (1^ος αιώνας), ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (4^ος αιώνας) και ο Άγιος Συμεών ο επονομασθείς Νέος Θεολόγος (10^ος αιώνας).
3. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Επιστολές, ο.π. σελ. 119
4. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Επιστολές, ο.π. σελ. 119
5. Πεντάτευχος: Τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης (Γένεσις, Έξοδος, Λευιτικόν, Αριθμοί και Δευτερονόμιον)

Ο Άγιος Παΐσιος, ο Αγιορείτης, Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Βασιλικά Θεσσαλονίκης, 2015, σελ. 369-372