Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς σημερινῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς ἑστιάζει σέ τρεῖς ἐντολές τοῦ Κυρίου, τίς ὁποῖες καλούμεθα νά ἐφαρμόσουμε, εἰσερχόμενοι στό εὐλογημένο στάδιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Πρώτη ἐντολή εἶναι ἡ συγχώρηση τῶν ἄλλων, μέ ἄμεση καί μετρήσιμη συνέπεια. «’Ἐάν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν ἀφήσει καί ὑμῖν, ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος». Προϋπόθεση τῆς δικῆς μας συγχώρησης ἀπό τόν Οὐράνιο Πατέρα εἶναι ἡ συγχώρηση τῶν παραπτωμάτων τῶν ἀδελφῶν μας. Ὁ Κύριος χαρίζει τήν ὀφειλή στόν δοῦλο καί ὁ δοῦλος δέ θα δείξει κατανόηση στόν σύνδουλό του, γιά πολύ μικρότερη ὀφειλή; Γνωστό καί διδακτικό τό περιστατικό πού διασώζει τό Εὐαγγέλιο (Μτθ. 18, 23 ἑξῆς). Μή δηλώνουμε ἀναμάρτητοι. «Ἐάν εἴπωμεν ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν ἑαυτούς πλανῶμεν καί ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν» (Ἰω. Α΄ Καθολική 1, 8).
Ἀκολουθεῖ ἡ νηστεία ἡ ὁποῖα δόθηκε γιά νά θεραπεύσει καί νά ἐλευθερώσει τόν ἄνθρωπο, νά τοῦ καθαρίσει τήν καρδιά ἀπό τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες, καί νά τόν ὁδηγήσει, κατά χάρη, στή Θέωση, καί ὄχι βέβαια γιά νά τόν ἐγκλωβίσει. Γι’ αὐτό καί ἡ νηστεία περιορίζεται σέ “δίαιτα”, ὅταν δέ συνοδεύεται ἀπό πνευματική ζωή καί ἀπό ἐνσυνείδητη συμμετοχή στά ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ νηστεία εἶναι πράξη καί ὁδός ἐλευθερίας, θεραπεία ψυχῆς καί σώματος «φάρμακον ἁμαρτίας ἀναιρετικόν», ὅπως διδάσκει ὁ Μ. Βασίλειος, καί «πολλήν ἐν τοῖς λογισμοῖς ἡμῶν ποιεῖται τήν γαλήνην», σύμφωνα μέ τόν ἱ. Χρυσόστομο. «Νηστεία ὁ τῶν ἀγγέλων βίος ἐστίν, ὁ δέ χρώμενος ταύτης, ἀγγελικόν βίον ἔχει ἐν ἑαυτῷ», τονίζει ἐμφανῶς ὁ Μ. Ἀθανάσιος. Γιά τόν Ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή ἡ νηστεία: «τήν μέν ἐπιθυμίαν μαραίνει, τῇ δέ προσευχῇ τόν νοῦν καθαίρει καί πρός τήν ὄντως θεωρίαν παρασκευάζει”. Καί ὁ Ὅσιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ θά προσθέσει: «Ἀληθινή νηστεία δέν εἶναι μόνο νά δαμάζουμε τό σῶμα, ἀλλά καί νά στερούμαστε, τρέφοντας τόν φτωχό». Αὔριο, Καθαρή Δευτέρα ψάλλουμε: “Ὄμβρους μοι παράσχου, Χριστέ, δακρύων, ἐν τῇ τῆς νηστείας τερπνῇ ἡμέρᾳ, ὅπως πενθήσω καί ἀποπλύνω τόν ρύπον τόν ἐκ τῶν ἠδονῶν καί ἐποφθῶ κεκαθαρμένος… “
Ἀναγκαία προσθήκη ἡ ἱλαρότητα, μιά ἔκφραση Χαρμολύπης, γιατί νηστεύουμε στόν Οὐράνιο Πατέρα, γιά τή χαρά τῆς Βασιλείας καί δέν πενθοῦμε γιά καμιά στέρηση, ἀφοῦ στ’ἀλήθεια δέν στερούμαστε τίποτε∙ ἀντίθετα πλουτίζουμε μέ Ἁγιοπνευματικές ἀρετές καί ἐνισχυόμεθα στήν πορεία μας.
Ὡς τρίτη ἐντολή προστίθεται ἡ νοσηρή τάση τῆς ἀπόκτησης ὑλικῶν ἀγαθῶν: «Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι» ὁρίζει ὁ Κύριος, προτρέποντας: «θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν» (Ματθ.6,19-20). Καί εἶναι εὐνόητο ὅτι ἡ σκέψη καί ἡ καρδιά περιορίζονται καί οὐσιαστικά σκλαβώνονται ἐκεῖ πού εἶναι τά ἀγαθά μας∙ «ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν». Τά ὑλικά ἀγαθά δέν σώζουν∙ συντηροῦν ἁπλώς καί στηρίζουν σωματικά γιά περιορισμένο χρόνο. «Ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν» ἐπιτάσσει ὁ Κύριος (Λκ. 3, 14).
Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Τό Πάθος τοῦ Κυρίου, ἄς γίνει ὁ ὁδοδείκτης μας σέ τούτη τήν περίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσσαρακοστῆς. Εἶναι μιά ὁδός πνευματικοῦ ἀγῶνα καί προετοιμασίας. Νά ἐγκολπωθοῦμε ὅσα ὑπέφερε ὁ Χριστός γιά τή σωτηρία μας. Ἄς ἀρχίσουμε ἀπόψε, ἀπό τόν Ἑσπερινό τῆς Συγγνώμης, ἄς συγχωρήσουμε τούς ἄλλους, χωρίς χειρόγραφα καί σημειώσεις, γιά νά προχωρήσουμε ἐλεύθεροι, μέ τή βοήθεια τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας. Μέγας συνοδοιπόρος μας θά εἶναι ὁ Κύριος, Ὑψηλή Πρέσβειρα ἡ Παναγία μας, θερμοί προστάτες μας οἱ 318 Θεοφόροι Πατέρες καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.
Καλή Τεσσαρακοστή, καλή Μετάνοια καί ὅλοι μαζί, ἑνωμένοι καί ἀγαπημένοι, νά ἀντικρύσουμε τό λαμπροφόρο φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Ἀμήν.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος