Ό,τι κάνουμε να το κάνουμε με ταπείνωση, να το κάνουμε χωρίς να ενοχλούμε τον άλλο, να το κάνουμε κατά τρόπο εποικοδομητικό και για τον εαυτό μας και για τους άλλους και όχι απλώς γιατί μας αρέσει. Να το προσέξουμε αυτό. Όλοι βέβαια πέφτουμε σ’ αυτή την παγίδα· το πιο άγιο πράγμα, το πιο πνευματικό, το πιο εκκλησιαστικό πράγμα μπορεί να το κάνουμε, γιατί μας αρέσει, γιατί θέλουμε να μας προσέξουν, γιατί θέλουμε να μας επαινέσουν. Οι Πατέρες δεν άφηναν κάτι τέτοια να γίνονται, γιατί το θέμα δεν είναι να κάνουμε δουλειές· το θέμα είναι να σωθούν οι ψυχές μας. Όταν ένα κάτι που κάνεις μάλλον βλάπτει την ψυχή σου, μην το κάνεις. Όσο καλό κι αν είναι αυτό καθ’ εαυτό, αν βλάπτει την ψυχή σου, μην το κάνεις.
Θυμάστε που είχαμε αναφέρει κάτι που λέγεται στο Γεροντικό: Εάν δεις κάποιον να ανεβαίνει στον ουρανό, αλλά με το θέλημά του, πιασ’ τον από το πόδι και τράβηξέ τον κάτω. Θα του κάνεις καλό. Αν τον αφήσεις, ζημιά θα γίνει (*). Η Εκκλησία τα πρόσεχε αυτά και τα προσέχει και σήμερα· πρέπει να τα προσέχει. Κάθε πιστός πρέπει να είναι ταπεινός. Εάν δεν είναι ταπεινός, δεν σώζεται.
Είναι λάθος αυτό που νομίζουμε, ότι τα έργα, δηλαδή οι δουλειές που θα κάνουμε και θα παρουσιάσουμε, σώζουν τον άνθρωπο. Το έργο είναι ακριβώς να δείξεις με το έργο σου ταπείνωση· αυτό θα πει έργο. Να δείξεις με το έργο σου αγάπη. Όταν το έργο σου είναι αντίθετο προς την αγάπη, αντίθετο προς την ταπείνωση, τι έργο μπορεί να είναι; Δεν σώζει αυτό. Όλα λοιπόν γίνονται για τη σωτηρία μας, για να σωθούμε· όλα γίνονται για να ωφεληθούμε, για να μένουμε με τον Κύριο, για να γίνουμε όργανα του Κυρίου, για να μας αγαπήσει ο Θεός, για να μας σπλαχνισθεί, για να μας ελεήσει, και όχι για να κάνουμε δουλειές.
Εάν δεις κάποιον να ανεβαίνει στον ουρανό, αλλά με το θέλημά του, πιασ’ τον από το πόδι και τράβηξέ τον κάτω. Θα του κάνεις καλό. Αν τον αφήσεις, ζημιά θα γίνει
Μπορεί να κάνουμε κάτι, να κτίσουμε, π.χ., ένα κτίσμα, που να είναι πολύ όμορφο. Μπορεί να κάνουμε μια ακολουθία και να την προσέξουμε, μπορεί να μπούμε μέσα σε έναν ναό με πολλή τάξη. Εάν όμως το καθετί γίνεται χωρίς το ελατήριο να σωθούμε, χωρίς το ελατήριο να ευαρεστήσουμε στον Θεό, αλλά το κάνουμε γιατί αρέσει σ’ εμάς, γιατί μας ευχαριστεί, όχι μόνο δεν ωφελούμαστε, αλλά και βλαπτόμαστε.
Η Εκκλησία πάντοτε φρόντιζε την τάξη, πρόσεχε το καλό. Αγιογραφούσε, π.χ., έναν ναό και προσπαθούσε να τον αγιογραφήσει όσο μπορούσε καλύτερα. Έφτιαχνε έναν ναό και προσπαθούσε να τον κάνει όσο μπορούσε καλύτερα. Φρόντιζε τις ακολουθίες της, φρόντιζε τα πάντα. Αλλά όλα αυτά τα έκανε για να υπηρετήσουν τη σωτηρία του ανθρώπου και όχι για να είναι σε βάρος της. Προσέχετε επομένως πολύ.
Έχουμε όλοι μέσα μας το δηλητήριο που μας πάει ενάντια προς τη σωτηρία. Έχουμε ένα κάτι μέσα μας, που μας κάνει να θέλουμε εμείς να κυβερνήσουμε τον εαυτό μας, και να είναι ο εαυτός μας θεός. Μη σας φαίνεται παράξενο. Το έχουμε που το έχουμε, αλλά να το πούμε στον Κύριο, για να έλθει να το γιατρέψει. Όταν το καλλιεργούμε αυτό ή κάνουμε πως δεν το βλέπουμε, μας βλάπτει.
(*) Το Μέγα Γεροντικό, τόμος Γ’, κεφ. α’, § 201.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, «Ο άνθρωπος του Θεού», Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2002, σελ. 63
Ετεροαναφορά: Κοινωνία Ορθοδοξίας