Χαίρε, δένδρον αγλαόκαρπον, εξ ου τρέφονται πιστοί,
Χαίρε, ξύλον ευσκιόφυλλον, υφ’ ου σκέπονται πολλοί»
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Έχουμε την ευλογία και τη χαρά να τιμούμε και απόψε την Υπεραγία Θεοτόκο, ψάλλοντας τον Ακάθιστο Ύμνο στο Πανάγιο και Πάναγνο Πρόσωπό Της.
Είναι στοιχειώδης υποχρέωσή μας να τιμούμε τους ευεργέτες μας. Η αχαριστία είναι ίσως η μεγαλύτερη διαστροφή που μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο και τη στάση του αχάριστου έψεξε πρώτος ο Κύριος αναφερθείς στους εννέα αγνώμονες λεπρούς (Λκ 17, 17). Για τους σοφούς και τους Πατέρες της Εκκλησίας, ο μόνος που απομένει τελικά λεπρός ψυχικά είναι ο αχάριστος.
Εμείς όμως, ως πιστά μέλη της Εκκλησίας, διαθέτουμε τη διάκριση και έχουμε το προνόμιο να υπερβαίνουμε ανθρώπινες μικρότητες και να εκδηλώνουμε την ευγνωμοσύνη στους ευεργέτες μας. Είναι οι σεβαστοί γονείς μας, είναι οι καλοί μας δάσκαλοι, είναι οι Πνευματικοί Πατέρες μας, είναι ο κάθε άνθρωπος, επώνυμος ή ανώνυμο, που στάθηκε δίπλα μας σε μία δύσκολη καμπή της ζωής μας.
Όμως η ανθρώπινη ζωή έχει όρια και η όποια ευεργεσία αποβλέπει συνήθως σε ενδοκοσμικά δεδομένα. Ωστόσο, όταν ο ευεργέτης μας είναι Πνευματικός Άνθρωπος και αποβλέπει, πέρα από τα παρόντα, και στα Ουράνια και Αιώνια, τότε όντως η ευγνωμοσύνη μας είναι ανέκφραστη. Κορυφαίο Πρόσωπο σ’ ατόν τον χρυσό κατάλογο είναι η Παναγία μας, η Μεγάλη Ευεργέτιδα του γένους των ανθρώπων, η Οποία διακόνησε πιστή στην υπόθεση της σωτηρίας μας. Εκείνη δέχθηκε στα σπλάχνα Της τον Αχώρητο Λόγο και Θεό, και Εκείνης την ύπαρξη «διήλθε ρομφαία» (Λκ. 2) αυτό το μαχαίρι του πόνου, που νιώθει η κάθε μάνα, όταν χάσει το παιδί της. Η Παναγία το υπέστη και αυτό, έκλαψε και πόνεσε αφάνταστα. Όμως μετά τον πόνο έρχεται η χαρά· μετά τον Σταυρό η Ανάσταση.
Η Κυρία Θεοτόκος υμνείται ως δένδρο αγλαόκαρπο, που τρέφει τους πιστούς. Δέντρο που έχει ωραίους και γλυκείς καρπούς. Από αυτό το δέντρο και εκ Πνεύματος Αγίου εβλάστησε ο Κύριός μας, που μας παρέδωσε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, με το Οποίο τρέφονται οι πιστοί ενούμενοι με Αυτόν τον Σωτήρα Χριστό. «Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ», και βέβαια χωρίς τη συμμετοχή μας στο Μυστικό Δείπνο δεν έχουμε ζωή (Ιω. 6, 56). Και λέγοντας ζωής εννοούμε την Αιώνια Βασιλεία, την οποία βιώνουμε εντός της Εκκλησίας από τούτη την πρόσκαιρη ζωή, η οποία μάλιστα χωρίς τον Χριστό καθίσταται αβάσταχτη, όπως μας διδάσκουν οι Άγιοι Πατέρες.
Η Θεοτόκος υμνείται και ως δένδρο γεμάτο φύλλα και με πολλή δροσιά, που μπορεί να φιλοξενήσει κάτω από τα κλαδιά του πολλούς, όλους όσους το επιθυμούν. Το φυσικό δέντρο είναι δώρο και ευλογία του Θεού στον άνθρωπο, γιατί μας δίνει καρπούς, ξύλα, σκιά και καθαρίζει τον αέρα. Όπου υπάρχει δέντρο, η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, έχουμε πλούσιο οξυγόνο. Τα δέντρα μας χαρίζουν υγεία και ομορφιά. Ένα τέτοιο δένδρο «ευσκιόφυλλο» είναι η Αγία μας Εκκλησία, η Οποία επιτελεί το Απολυτρωτικό έργο της σωτηρίας κάθε ανθρώπου και παράλληλα, απλώνει τα κλαδιά Της και προσφέρει δροσιά και ανάπαυση στον κάθε ταλαιπωρημένο. Παρέχει σίτιση στον πεινασμένο, νερό στον διψασμένο, συντροφιά στον ασθενή και στον μοναχικό άνθρωπο, ελπίδα στον απελπισμένο. Η Εκκλησία, με το λόγο Της, τα Ιερά Μυστήριά Της και την Ποιμαντική Της φροντίδα δίνει αυτό που ζητάει η ψυχή και κανείς άλλος δεν μπορεί να το δώσει.
Αδελφοί μου αγαπητοί,
Η Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου εισήχθη στη Λατρεία της Αγίας μας Εκκλησία το έτος 626, όταν η Βασιλεύουσα απειλήθηκε επικίνδυνα από ξηρά και θάλασσα και μάλιστα χωρίς επαρκή άμυνα, δεδομένου, ότι ο αυτοκράτορας Ηράκλειος πολεμούσε τους Πέρσες στα βάθη της Ασίας, προσπαθώντας να πάρει πίσω τον Τίμιο Σταυρό. Όλοι οι πιστοί έσπευσαν στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών και άρχισαν τις δεήσεις στην «Πάναγνο του Θεού Μητέρα και των Αγίων Αγγέλων Αγιωτέρα», ποτίζοντας το έδαφος με τα δάκρυά τους. Και τότε έγινε το θαύμα. Μια τρικυμία κατέστρεψε το στόλο των Αβάρων στον Κεράτιο Κόλπο και η περσική δύναμη της ξηράς τράπηκε σε φυγή. Όρθιοι τότε οι ευσεβείς έψαλλαν τον Ύμνο αυτό στην Υπερμάχο Στρατηγό, σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης.
Ο Ακάθιστος Ύμνος έχει 144 στίχους, 144 χαίρε. Κάθε στίχος, κάθε Χαίρε κι ένα μαργαριτάρι, ένα διαμάντι, ένα εύοσμο άνθος στην Παναγία μας. Η 1η και η 2η Στάση των Χαιρετισμών αναφέρονται στο ιστορικό στοιχείο, ενώ η 3η και η 4η αποτελούν το θεολογικό μέρος του Ακαθίστου Ύμνου, που μας εισαγάγει στη «Νέα Κτίση» και την καινούρια ζωή, στην οποία μας καλεί η Αγία μας Εκκλησία να ανακαινιστούμε, να αναπτερωθούμε, να πορευθούμε με μετάνοια σε τούτη τη ζωή και να ετοιμαζόμαστε για τη Βασιλεία των Ουρανών, όπου μας αναμένει η Κεχαριτωμένη Θεοτόκος.
Η Παναγία μας να είναι πάντοτε μαζί μας. Καλή Ανάσταση!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο Νικαίας Αλέξιος