«Φαρισαίου φύγωμεν υψηγορίαν, και τελώνου μάθωμεν, το ταπεινόν εν στεναγμοίς, προς τον Σωτήρα κραυγάζοντες, ίλαθι μόνε ημίν ευδιάλλακτε»
(Κοντάκιον τῆς α΄ Κυριακῆς)
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Με τη Χάρη του Θεού, εισερχόμεθα και εφέτος στην ευλογημένη περίοδο του Τριωδίου. Εξαρχής μας δηλώνεται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι αυτή η πορεία προαπαιτεί ένα σοβαρό εφόδιο, την ταπείνωση. Με αυτό το εφόδιο ξεκινάμε το ταξίδι της πνευματικής ανάβασης, των πολλών και σοβαρών γυμνασμάτων που μας αναμένουν. Σήμερα έχουμε για πρότυπο τον ταπεινό Τελώνη, απέναντι στον υπερφίαλο Φαρισαίο. Ο πρώτος σώζεται με την Ευχή «Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ», ενώ ο άλλος κατακρίνεται από την έπαρσή του. Ακολουθούν τα πολλαπλά μηνύματα της Κυριακής του Ασώτου. Είναι η ευκολία της πτώσης, απασχολεί η αδυναμία του «υγιούς» να συγχωρέσει τον ασθενή αδελφό του, είναι η κοινωνία που παρακολουθεί απαθής. Αμέσως η Κυριακή της Κρίσης, με μόνη αφετηρία την έμπρακτη αγάπη. Το τρίπτυχο: άφεση-νηστεία-θησαυρισμός μας συμβουλεύει και μας ελέγχει την Κυριακή της Τυρινής, ενώ η Εκκλησία αξιοποιεί την ημέρα αυτή για τη συγγνώμη μεταξύ των μελών της, χωρίς την οποία η κατοπινή πορεία ίσως να μην έχει νόημα.
Εισερχόμενοι πια στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έχουμε το Μ. Απόδειπνο, την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, για τη συχνότερη Θεία Κοινωνία των πιστών και τους Χαιρετισμούς στην Υπεραγία Θεοτόκο, την Στοργική Μητέρα και Υψηλή Πρέσβειρα προς τον Ουράνιο Πατέρα. Την τιμούμε πρεπόντως, Την ευχαριστούμε για τη βοήθειά Της, και Την παρακαλούμε να μας στηρίζει πάντα.
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας χαρίζει την ορθή θεολογική προσέγγιση των δογμάτων μέσα από την παράδοση των Θεοφόρων Πατέρων, οι οποίοι συγκρότησαν τις Οικουμενικές και Τοπικές Συνόδους. Ακολουθεί τη δεύτερη Κυριακή ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο μέγας Θεολόγος της δεύτερης χιλιετίας, ο κήρυκας των Ακτίστων Θείων Ενεργειών. Κέντρο της ανοδικής περιόδου ο Σταυρός, που καλούμεθα να προσκυνήσουμε και να λάβουμε δύναμη συνέχισης του αγώνα κατά την τρίτη Κυριακή. Την τέταρτη Κυριακή, ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης διδάσκει με την «Κλίμακα των Αρετών», μια μέθοδο σταδιακής ανόδου προς την Άνω Ιερουσαλήμ, πάνατα με τη Χάρη του Θεού. Η έκκλυτη ζωή της αμαρτωλής Μαρίας της Αιγυπτίας και η μετέπειτα εντυπωσιακή αλλαγή και σωτηρία της συνιστά υψηλό δίδαγμα για όλους εμάς, τους φορτωμένους με τα πολλά βάρη των παθών και των αδυναμιών μας.
Αδελφοί μου αγαπητοί,
Στον αγώνα μας προς τα Άνω δεν είμαστε μόνοι. Συνοδοιπόρος μας και τούτη την περίοδο είναι η Μεγάλη Μάνα μας, η Παναγία. Κάθε φορά που κινδυνεύουμε να πέσουμε, Εκείνη σπεύδει να μας βοηθήσει και να μας πάρει στην αγκαλιά Της. Ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης Της ψάλλουμε ευλαβικά κάθε Παρασκευή το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε» και βέβαια διερωτώμεθα, με ποιο εγκώμιο να Την τιμήσουμε και πως να Την ονομάσουμε; Ο ευσεβής λαός μας Της έχει αποδώσει πέντε εκατοντάδες επιθέτων. Όμως πάνω και από τα εγκώμια έχει θέση η απόφαση μας να εναρμονίσουμε τις επιδιώξεις μας με το θέλημα του Θεού. Ιδίως την περίοδο της νηστείας, η οποία βοηθάει την προσευχή, καλούμεθα να εντείνουμε τον αγώνα της Κάθαρσής μας, πλάι στον Πάσχοντα Κύριο. Μόνο με τη συμμετοχή μας στο Πάθος μπορούμε να έχουμε ελπίδα Ανάστασης και χαράς. Οι ιερές Ακολουθίες των ημερών αυτών είναι θαυμάσιος ευκαιρίες, αξιοποιήσιμες για την ευλογημένη προσπάθειά μας. Ας ενώσουμε τις προσευχές μας, ώστε να δώσει ο Θεός σε όλο τον κόσμο, Ειρήνη και Ελπίδα, για την εδώ ζωή και την Παραδείσια προσδοκία.
Ευλογημένη Μεγάλη Τεσσαρακοστή!
Καλή Ανάσταση!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο Νικαίας Αλέξιος