Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δόθηκε η εν Πνεύματι Αγίω επίγνωση των μυστηρίων του Θεού, και είναι ισχυρή με την αγία σκέψη και την υπομονή της.
Η ορθόδοξη ψυχή έχει διδαχθεί από την χάρη να προσκολλάται στον Κύριο και την Άχραντη Μητέρα Του και το πνεύμα μας ευφραίνεται στη θέα του Θεού που μας γίνεται γνωστός.
Ο Θεός, όμως, γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα, και όποιος, εξαιτίας της υπερηφάνειάς του, επιχειρεί να γνωρίσει τον Ποιητή των όλων με το νου του, αυτός είναι τυφλός και ασύνετος.
Με το νου μας δεν μπορούμε να μάθουμε ούτε πως έγινε ο ήλιος. Και όταν παρακαλούμε τον Θεό: «Πες μας πως έκανες τον ήλιο», τότε ακούμε καθαρά στην καρδιά μας την απάντηση: «Ταπείνωσε τον εαυτό σου και θα γνωρίσεις όχι μόνο τον ήλιο, αλλά και τον Δημιουργό του».
Και όταν η ψυχή γνωρίσει εν Αγίω Πνεύματι τον Κύριο, τότε από τη χαρά της λησμονεί τον ήλιο και όλη την κτίση και παύει να ενδιαφέρεται για την επίγεια γνώση.
Ο Κύριος αποκαλύπτει τα μυστήρια Του στην ταπεινή ψυχή.
Οι Άγιοι σε όλη τη ζωή τους ταπείνωναν τον εαυτό τους και πάλευαν εναντίον της υπερηφάνειας. Και εγώ ταπεινώνομαι ημέρα και νύχτα και, όμως, ακόμη δεν ταπεινώθηκα όπως πρέπει, αλλά η ψυχή μου γνώρισε εν Πνεύματι Αγίω την ταπείνωση του Χριστού, που μας παρήγγειλε να την μάθουμε από Αυτόν, και η ψυχή μου έλκεται συνεχώς προς τον Κύριο.
όταν η ψυχή γνωρίσει εν Αγίω Πνεύματι τον Κύριο, τότε από τη χαρά της λησμονεί τον ήλιο και όλη την κτίση και παύει να ενδιαφέρεται για την επίγεια γνώση
Ω, η κατά Χριστόν ταπείνωση! Δίνει στην ψυχή μια ανέκφραστη εν Θεώ χαρά, και η ψυχή από την αγάπη του Θεού λησμονεί και γη και ουρανό, και στρέφεται ολόκληρη με την επιθυμία της προς τον Θεό.
Ω, η κατά Χριστόν ταπείνωση! Πόσο γλυκειά και ευχάριστη είναι. Βρίσκεται μόνο στους αγγέλους και τις άγιες ψυχές.
Εμείς, όμως, οφείλουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας ως τους χειρότερους από όλους, και τότε θα μας δοθεί να γνωρίσουμε εν Πνεύματι Αγίω τη θεϊκή ταπείνωση του Χριστού.
Ο Κύριος και η δόξα Του και καθετί το ουράνιο γνωρίζεται μόνο εν Πνεύματι Αγίω.
Άγιος Σιλουανός, ο Αθωνίτης, Αρχιμανδρίτου Σωφρόνιου Σαχάρωφ, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2009, σελ. 347-348