Πριν δεχθεί ο άνθρωπος τη χάρη, ζει και νομίζει ότι όλα στην ψυχή του είναι καλά. Όταν, όμως, τον επισκεφθεί η χάρη και μείνει μέσα του, βλέπει τον εαυτό του τελείως διαφορετικά. Και όταν ύστερα στερηθεί πάλι την χάρη, τότε μόνο καταλαβαίνει σε ποια άθλια κατάσταση βρίσκεται.
Ο πετεινός του χωριού ζει σε μικρή αυλή και είναι ικανοποιημένος με τη μοίρα του. Ο αετός, όμως, πετά ως τα σύννεφα, βλέπει από τα ύψη τους γαλάζιους ορίζοντες, γνωρίζει πολλούς τόπους, βλέπει δάση και λιβάδια, ποτάμια και βουνά, θάλασσες και πολιτείες. Και αν κόψουν τα φτερά του αετού και τον βάλουν να ζήσει μαζί με τον πετεινό στην στενή αυλή, πόσο θα νοσταλγεί τον γαλανό ουρανό και τα ύψη των ερημικών βράχων!
Κάποτε ένα βασιλόπουλο έφυγε για κυνήγι μακριά από τα ανάκτορα σε πυκνό δάσος κι εκεί χάθηκε και δεν μπορούσε να ξαναγυρίσει στο παλάτι. Χαμένο στο άγριο δάσος ποθούσε τον φιλόστοργο βασιλιά-πατέρα του, την αγαπημένη βασίλισσα-μητέρα του, τους αδελφούς και τις αδελφές του και έκλαιγε πικρά, νοσταλγώντας την προηγούμενη ζωή του στα ανάκτορα.
Όποιος δεν γνωρίζει την χάρη, δεν την επιζητεί. Ο κόσμος προσκολλήθηκε στη γη και πολλοί δεν γνωρίζουν ότι κανένα γήινο πράγμα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος.
Έτσι, και ακόμη περισσότερο, στενοχωριέται και νοσταλγεί η ψυχή, όταν χάσει τη χάρη.
Όταν οι αδελφοί του Πάγκαλου Ιωσήφ τον πούλησαν για δούλο στους Αιγυπτίους θα έφευγε μακριά, σε ξένη χώρα, έκλαιγε απαρηγόρητα για τον πατέρα του, και βλέποντας τον τάφο της μητέρας του Ραχήλ, θρηνούσε πικρά κι έλεγε: «Μάνα μου, βλέπεις πως με παίρνουν δούλο σε ξένη χώρα»;
Έτσι, και ακόμη περισσότερο, υποφέρει και πονάει η ψυχή που έχασε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, και σέρνεται στην σκλαβιά των κακών λογισμών.
Όποιος δεν γνωρίζει την χάρη, δεν την επιζητεί. Ο κόσμος προσκολλήθηκε στη γη και πολλοί δεν γνωρίζουν ότι κανένα γήινο πράγμα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος.
….
Μόνος του ο άνθρωπος είναι ανίκανος να τηρήσει τις εντολές του Θεού και γι’ αυτό έχει λεχθεί: «Αιτείτε και δοθήσεται». Και αν δεν παρακαλούμε, βασανίζουμε μόνοι μας τον εαυτό μας και χάνουμε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και η ψυχή χωρίς τη χάρη ταράζεται για πολλά πράγματα, γιατί δεν καταλαβαίνει το θέλημα του Θεού.
Για να έχει ο άνθρωπος τη χάρη, πρέπει να είναι εγκρατής σε όλα, στις κινήσεις, στην ομιλία, στην όραση, στους λογισμούς, στην τροφή. Για κάθε είδους εγκράτεια βοηθάει η μελέτη του λόγου του Θεού, όπως λέει η Γραφή: «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται ο άνθρωπος, αλλ’ επί παντί ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού».
Η οσία Μαρία η Αιγυπτία πήρε με τα δάκτυλά της λίγους κόκκους σιτάρι από τον άγιο Ζωσιμά και είπε: «Είναι αρκετό με τη χάρη του Θεού». Πρέπει να μάθουμε να τρώμε όσο γίνεται λιγότερο –αλλά με διάκριση και αυτό, ανάλογα με την εργασία μας.
Το μέτρο της εγκρατείας πρέπει να είναι τέτοιο, που με το γεύμα η καρδιά να παραμένει στην προσευχή.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Άγιος Σιλουανός, ο Αθωνίτης, Αρχιμανδρίτου Σωφρόνιου Σαχάρωφ, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2009, σελ. 397-398 & 400