Ο Θεός επιτρέπει τους πειρασμούς ανάλογα με την πνευματική μας κατάσταση. Άλλοτε επιτρέπει να κάνουμε ένα σφάλμα, λ.χ. μια μικρή απροσεξία, για να είμαστε άλλη φορά προσεκτικοί και να αποφύγουμε ή μάλλον να προλάβουμε ένα μεγαλύτερο κακό που θα μας έκανε το ταγκαλάκι. Άλλοτε αφήνει τον διάβολο να μας πειράζει, για να μας δοκιμάσει. Δίνουμε δηλαδή εξετάσεις και αντί κακό ο διάβολος μας κάνει καλό. Θυμηθείτε τον Γέρο-Φιλάρετο που έλεγε: «Τέκνον, εγκατάλειψις Θεού, ουδένα πειρασμόν σήμερα» (Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, σ. 63). Ήθελε να παλεύει κάθε μέρα με τους πειρασμούς, για να στεφανώνεται από τον Χριστό.
Ένας δυνατός, όπως ο Γέρο-Φιλάρετος, δεν αποφεύγει τους πειρασμούς, αλλά λέει στον Χριστό: «Στείλε μου, Χριστέ μου, πειρασμούς και δώσε μου κουράγιο να παλέψω». Ένας αδύνατος όμως θα πει: «Μην επιτρέπεις, Χριστέ μου, να πειρασθώ». «Μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν». Εμείς όμως πολλές φορές, όταν έχουμε έναν πειρασμό, λέμε: «ε, μα είμαι άνθρωπος κι εγώ· δεν αντέχω άλλο!», ενώ θα έπρεπε να πούμε: «Δεν είμαι άνθρωπος· είμαι παλιάνθρωπος. Θεέ μου, βοήθησέ με να γίνω άνθρωπος». Δεν λέω να επιδιώκουμε εμείς τους πειρασμούς, αλλά, όταν έρχονται, να τους αντιμετωπίζουμε με καρτερία και προσευχή.
Η πνευματική ζωή είναι πολύ απλή και εύκολη· εμείς την κάνουμε δύσκολη, γιατί δεν αγωνιζόμαστε σωστά. Με λίγη προσπάθεια και πολλή ταπείνωση και εμπιστοσύνη στον Θεό, μπορείς κανείς να προχωρήσει πολύ
Σε κάθε πνευματική χειμωνιά να περιμένουμε με υπομονή και ελπίδα την πνευματική άνοιξη. Οι μεγαλύτεροι πειρασμοί είναι συνήθως στιγμιαίοι και, εάν εκείνη την στιγμή τους ξεφύγουμε, περνάει και φεύγει η φάλαγγα των δαιμόνων και γλιτώνουμε. Όταν ενωθεί ο άνθρωπος με τον Θεό, δεν έχει πια πειρασμούς. Μπορεί ο διάβολος να κάνη κακό στον Άγγελο; Όχι, καίγεται.
Η πνευματική ζωή είναι πολύ απλή και εύκολη· εμείς την κάνουμε δύσκολη, γιατί δεν αγωνιζόμαστε σωστά. Με λίγη προσπάθεια και πολλή ταπείνωση και εμπιστοσύνη στον Θεό, μπορείς κανείς να προχωρήσει πολύ. Γιατί, όπου υπάρχει ταπείνωση, δεν έχει θέση ο διάβολος· και, όπου δεν υπάρχει διάβολος, επόμενο είναι να μην υπάρχουν πειρασμοί.
-Γέροντα, η πτώση σε μια αμαρτία μπορεί να γίνει κατά παραχώρηση Θεού;
-Όχι, είναι βαρύ να πούμε ότι παραχωρεί ο Θεός να αμαρτήσουμε. Ο Θεός ποτέ δεν παραχωρεί να αμαρτήσουμε. Εμείς κάνουμε παραχωρήσεις και έρχεται ο διάβολος και μας πειράζει. Όταν λ.χ. υπερηφανεύομαι, διώχνω την Θεία Χάρη, φεύγει ο Φύλακας Άγγελός μου, έρχεται ο άλλος…άγγελος, ο διάβολος, και σπάζω τα μούτρα μου. Αυτή είναι δική μου παραχώρηση, και όχι του Θεού.
-Είναι σωστό, Γέροντα, όταν έχουμε μια πτώση να λέμε: «Ο πειρασμός με έριξε»;
-Πολλές φορές ακούω κι εγώ μερικούς ανθρώπους να λένε ότι φταίει ο πειρασμός, όταν ταλαιπωρούνται, ενώ φταίνε οι ίδιοι που δεν αντιμετωπίζουν σωστά τα πράγματα. Έπειτα ο πειρασμός, πειρασμός είναι. Μπορείς να μας εμποδίσει από το κακό; Την δουλειά του κάνει. Να μην τα φορτώνουμε και όλα στον πειρασμό. Ένας υποτακτικός, που ζούσε σε μια Καλύβη με τον Γέροντά του, μια φορά που έμεινε για λίγο μόνος του, πήρε ένα αυγό, το έβαλε πάνω σε ένα κλειδί -ήταν από εκείνα τα μεγάλα, τα παλιά τα κλειδιά- και άναψε από κάτω ένα κερί, για να το ψήσει! Μπαίνει ξαφνικά ο Γέροντας και τον βλέπει. «Τι κάνεις εκεί;», του λέει. «Να, Γέροντα, ο πειρασμός με έβαλε να ψήσω ένα αυγό», του λέει ο υποτακτικός του. Και τότε ακούσθηκε μια άγρια φωνή: «Αυτήν την τέχνη εγώ δεν την ήξερα, από αυτόν την έμαθα!». Ο διάβολος μερικές φορές κοιμάται, και εμείς τον προκαλούμε.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Γέροντος Παϊσίου Λόγοι Γ’ – Πνευματικός Αγώνας», Ιερόν Ησυχαστήριον, «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρώτη Θεσσαλονίκης 2001