Τώρα λοιπόν, όπου από νέος ακμάζων την ηλικία εγήρασα ως να ήμην εκατοντούτης από τα βάσανα των πολλών αλλοιώσεων? πρώτον δια των έργων των χειρών μου, ως είδες από αυτό που σου έστειλα, πορίζω τον άρτον μου εν ιδρώτι. Έρχονται από διαφόρους Μονάς ή Σκήτας του Όρους και, θεία χάριτι, λέγομεν τα χορηγούμενα παρά του Κυρίου.
Εργάζομαι νοερώς και πληρώ ανελλιπώς τα μοναχικά μου καθήκοντα. Και τας νύκτας επ’ αρκετόν, αφού ο νους κουρασθή εις την ευχήν, γράφω ουκ ολίγας επιστολάς, όπου πολλαχώς οι Χριστιανοί μου ζητούσιν ωφέλειαν. Και κατόπιν όλων ων ήκουσας πίπτω εις απόγνωσιν ότι δεν πράττω το θέλημα του Κυρίου μου?
Άρα γε λέγων και κλαίων: Ποιος γινώσκει αν αυτό που κάμνω είναι αρεστόν εις τον Κύριον μου ή μήτοι πλανώμαι, και άλλους κηρύττων αυτό αδόκιμος μένω; ʼδηλον γαρ εις εμέ το θείον του Κυρίου μου θέλημα. Τις γαρ έγνω νουν Παντοκράτορος; η τις υποστήσεται εναντίον Αυτού, εάν ανομίας παρατηρήση;
Ο ταπεινός, μυρίας φοράς και αν πέση, πάλιν εγείρεται και νίκη η πτώσις λογίζεται. Ο δε υπερήφανος, ευθύς με την πτώσιν εις το αμάρτημα, πίπτει και στην απόγνωσιν
Συ λοιπόν τέκνον μου, δια μίαν παρακοήν έρριψες όλα τα όπλα; Δια τον λόγον ενός δαίμονος παραιτείσαι της μάχης; Και που είδες εσύ τον χειμώνα; Που χιονοθύελλες; Που τάγματα και συντάγματα δαιμόνων να σε φοβερίζουν; Ενός δαίμονος απειλήν επτοήθης; Αλλά μην πιστεύης ποτέ εις αυτά όπου λέγει. Διότι είναι ανέκαθεν ψεύστης? και δεν έχειν ουδεμίαν ισχύν καθ’ ημών, ει μη μόνον εάν ευρεθώμεν εις υπερήφανον αγνωσίαν. Αυτοί μόνον απειλούν και φοβερίζουν ημάς, όχι όμως ότι ισχύουν. Διότι, αν εις τους χοίρους δεν είχαν την εξουσίαν να πάνε, πως θα πειράξουν ημάς χωρίς την άδειαν του Κυρίου;
Λοιπόν μάθε να έχης φρόνημα ταπεινόν και μη φοβάσαι ποσώς λόγους δαιμονισμένου ανθρώπου. Έχομεν σαφή μαρτυρίαν του Κυρίου μας? όπου άπαξ λαλήσας ο δαίμων, ειπών «οίδαμεν εις ει», καίτοι ειπών την αλήθειαν, ο Κύριος τον εφίμωσε? δίδων παράδειγμα εις ημάς να μη ακούωμεν λόγους δαιμονισμένων όσον και αν φαίνωνται αυτοί ότι αληθεύουν. Διότι δια στόματος του ανθρώπου λαλεί ο δαίμων.
Και τώρα θα ειπή την αλήθειαν, αλλ’ ύστερα πάλιν το ψεύδος? επειδή απ’ αρχής είναι ψεύστης και δεν στέκει ποτέ στην αλήθειαν. Και, αν αφεθή ο άνθρωπος να πιστεύη αυτά, συντόμως θα γίνη χλεύη και εμπαιγμός των δαιμόνων.
Σύνελθε λοιπόν και απόβαλε τους λόγους αυτούς από του νοός σου. Ο ταπεινός, μυρίας φοράς και αν πέση, πάλιν εγείρεται και νίκη η πτώσις λογίζεται. Ο δε υπερήφανος, ευθύς με την πτώσιν εις το αμάρτημα, πίπτει και στην απόγνωσιν? και σκληρύνων δεν θέλει πλέον να εγερθή. Η απόγνωσις είναι θανάσιμος αμαρτία? και χαίρει εν αυτή υπέρ άπαντα ο διάβολος. Διαλύεται δε ευθύς με την εξαγόρευσιν.
Και λοιπόν, τέκνον μου, βιάζου εις παν αγαθόν. Και αν συνεργούντες εις το καλόν, πίπτωμεν κάτω πολλάκις, όμως να μην μένωμεν εν τω πτώματι? αλλά ανιστάμενοι να ζητώμεν συγχώρησιν παρά του Σωτήρος ημών. Εκείνος δε, εφ’ όσον είπεν εις τον μαθητήν Του να συγχωρή τω πταίοντι εβδομηκοντάκις επτά την ημέραν, πως ο ίδιος νομοθέτης δεν θα συγχωρήση ημάς;
Όθεν μη φοβού. Αλλ’ οσάκις πίπτεις έγειραι και ζήτει δια των Ιερέων συγχώρησιν. Και Αυτός ως Υπεράγαθος δεν σου κρατεί κακίαν, δεν συντηρεί θυμόν? «καθόσον απέχουσιν ανατολαί από δυσμών εμάκρυνεν αφ’ ημών τας ανομίας ημών».
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Γέροντος Ιωσήφ, Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας», Επιστολή 18’, Έκδοσις Ιεράς Μονής Φιλοθέου, Αγίον Όρος, 1979