Οι οφθαλμοί για παράδειγμα στρέφονται στον ουρανό. Πέφτει αμέσως η εικόνα του ουρανού πάνω στον λεγόμενο αμφιβληστροειδή χιτώνα των οφθαλμών? και αμέσως μόλις η εικόνα αυτή προσβάλλει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, οι ταχυδρόμοι των νευμάτων αστραπιαία λαμβάνουν την είδηση και τρέχουν με απίστευτη ταχύτητα μέσω των αγωγών των νεύρων στον εγκέφαλο, ο οποίος είναι η ρίζα όλων των νεύρων? και μόλις αγγίξουν εκεί, ο νους αμέσως διεγείρεται και βλέπει τον ουρανό.
Μετά από την αίσθηση αυτή στοχάζεται μέσω της λογικής του δυνάμεως την τάξη, το μέγεθος, την ομορφιά, το φως και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του ουρανού? και μέσα σε όλα αυτά βλέπει την σοφία, την τέχνη, την δύναμη και την ωραιότητα εκείνου που τον δημιούργησε.
Αν ο ουρανός που είναι δημιούργημα, είναι τόσο ωραίος και τόσο φωτεινός, πόσο άραγε πιο ωραίος και πιο φωτεινός θα είναι ο δημιουργός του;
Γι’ αυτό κάνει και τον εξής συλλογισμό και λέγει: «Αν ο ουρανός που είναι δημιούργημα, είναι τόσο ωραίος και τόσο φωτεινός, πόσο άραγε πιο ωραίος και πιο φωτεινός θα είναι ο δημιουργός του;» Διότι «λαμπρά και ουσιωδώς προπορεύονται τα αιτιατά από τις αιτίες» κατά τον θείο Διονύσιο (Κεφ. Β’, Περί θείων ονομάτων). Και με τον τρόπο αυτό ανυψώνεται, όσο του είναι δυνατό, στην γνώση του δημιουργού και μαζί με αυτή την γνώση εξάπτει και την καρδιά και την θέληση του στην αγάπη αυτού του Δημιουργού.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «ʼγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο Οι πέντε αισθήσεις»