Η πίστη είναι η απάντηση του ανθρώπου στην αγάπη του Θεού. Η απάντηση αυτή είναι προϋπόθεση για να ζήση ο άνθρωπος αιώνια: Ούτως ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον Υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις Αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον (Ιωάννης 3. 16).
Στην θεία Λειτουργία με το Σύμβολον της Πίστεως απαριθμούμε τις δωρεές της αγάπης του Θεού και Τον ευχαριστούμε γι’ αυτές. Ο άγιος Μάξιμος λέγει ότι η απαγγελία του Συμβόλου «προδηλώνει την μυστική ευχαριστία που θα αναπέμπουμε στην άλλη ζωή, για τους θαυμαστούς λόγους και τρόπους της πάνσοφης Προνοίας του Θεού για μας» με τους οποίους πραγματοποιήθηκε η σωτηρία μας. Σύμφωνα με σχολιαστή του αγίου Μαξίμου «η αιώνια ομολογία του Συμβόλου…θα είναι η απόδειξη ότι η αγάπη Του προς εμάς δεν έμεινε χωρίς αποτέλεσμα» (Μυσταγωγία, Αθήναι 1973, σελ. 202-3).
Συναγμένοι γύρω από την Τράπεζα του Κυρίου ομολογούμε την πίστη μας στην Αγάπη. Στην θεία Λειτουργία του αδελφοθέου Ιακώβου, ο Διάκονος, ακριβώς πριν από τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, λέγε: Πιστεύομεν και ομολογούμεν. Και ο λαός απαντά με κατάνυξη: Τον θάνατόν σου, Κύριε, καταγγέλομεν και την Ανάστασιν σου ομολογούμεν.
Η θεία Λειτουργία είναι η φανέρωση της θείας αγάπης. Στην αγάπη αυτή που φωτίζει παρηγορεί τις καρδίες μας, απαντούμε με την πίστη μας στον Θεό· με την πίστη μας στην Αγάπη. Και η απάντησή μας είναι μία ευχαριστία και δοξολογία του Θεού.
Η ορθή πίστη στον Θεό είναι προϋπόθεση της ορθής δοξολογίας του Θεού. Οι πιστοί οι οποίοι συνάγονται για να προσφέρουν την θεία Ευχαριστία, τότε μόνον την προσφέρουν ευάρεστα στον Κύριο, όταν η πίστη την οποία ομολογούν είναι ταυτόσημη με την πίστη της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας. Οι συνάξεις των αιρετικών δεν μπορούν να προσφέρουν θυσία καθαρή. Επομένως, οι αιρετικοί οφείλουν «η να εγκαταλείψουν την πλάνη τους (και να δεχθούν την πίστη της Εκκλησίας) ή να παύσουν να τελούν Ευχαριστιακή προσφορά. Σ’ εμάς τους Ορθοδόξους η πίστη είναι σύμφωνη με την θεία Ευχαριστία, και η θεία Ευχαριστία βεβαιώνει την πίστη» (Άγιος Ειρηναίος, Β 5, 153).
Η ορθή πίστη είναι προϋπόθεση για την τέλεση της θείας Λειτουργίας: «Πρέπει να προσάγουμε προσφορά στον Θεό και να είμαστε σε όλα ευγνώμονες απέναντι στον Δημιουργό, προσφέροντας τις απαρχές των κτισμάτων Του με καθαρή πρόθεση, ανυπόκριτη πίστη, σταθερή ελπίδα και φλογερή αγάπη. Αυτήν την προσφορά, μόνον η Εκκλησία την προσφέρει καθαρή στον Δημιουργό». Όταν μία τοπική Εκκλησία είναι ενσωματωμένη στην ενότητα της πίστεως της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας, τότε η Ευχαριστιακή της σύναξη είναι μία «συναγωγή Θεού» (Άγιος Ειρηναίος, SC 100, 607 και SC 211, 69).
Στην αγία μας Εκκλησία υπάρχει Εις Άρτος, εν Σώμα αλλά και Εις Κύριος, μία πίστις, εν Βάπτισμα (Α’ Κορινθίους 10, 17 και Εφεσίους 4, 5). Δεν είναι δυνατόν να ιερουργήσουμε το μυστήριο ενός Άρτου και να κοινωνήσουμε το ένα Σώμα, εάν δεν πιστεύουμε ορθά στον ένα Κύριο.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Η εν Χριστώ ζωή», Ιερομονάχου Γρηγορίου, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Άγιον Όρος, 2003