«Τόν Σταυρόν σου προσκυνοῦμεν, Δέσποτα
καί τήν ἁγίαν Σου ἀνάστασιν δοξάζομεν»
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί ἀδελφοί,
Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ προαναγγέλλεται καί προτυπώνεται σέ ὅλη τήν Παλαιά Διαθήκη. Ὁ πρῶτος μυστικός τύπος τοῦ Σταυροῦ κρύβεται στόν Παράδεισο τῆς Ἐδέμ. Τὀ «ξύλο τῆς ζωῆς» εἶναι ὁ πρῶτος καί ἀρχαιότερος τύπος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Λέγει χαρακτηριστικά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Αὐτόν τόν Σταυρόν προτύπωσε τό ξύλο τῆς ζωῆς στόν Παράδεισο, τό φυτευμένο ἀπό τόν Θεό. Μέ τό ξύλο ἐπῆλθε ὁ θάνατος, μέ τό ξύλο ἔπρεπε νά δωρηθεῖ ὑπό Θεοῦ ἡ Ἀνάσταση».
Τά γεγονότα πού ἀκολούθησαν συνδέονται ὅλα μέ τόν Σταυρό. Εἶναι ἡ Θυσία τοῦ Ἰσαάκ, εἶναι ὁ βίος τοῦ Ἰωσήφ τοῦ Παγκάλου, εἶναι ὁ Μωυσῆς πού σώθηκε σέ ξύλινο κατασκεύασμα μέσα στόν Νεῖλο, εἶναι ἡ διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, μέ τό χάραγμα τοῦ Σταυροῦ, εἶναι ἡ νίκη τοῦ ἀρχηγέτη Μωϋσῆ ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν μέ τό σχῆμα τοῦ Σταυροῦ πάνω στό ραβδί του, εἶναι ὁ χάλκινος ὄφις. Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ συνοδεύει τόν περιούσιο λαό μέχρι τήν ἐγκατάστασή του στή Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας καί στήν κατοπινή πορεία του.
Ὁ Κύριος προτάσσει τόν Σταυρό, τόν ὀδυνηρό, ἀφοῦ εἶναι ὄντως «πικρό τό ποτήριον», ἀλλά καί συνάμα ἐλπιδοφόρο, ἀφοῦ μέσῳ τοῦ Σταυροῦ ὁδηγούμαστε στήν Ἀνάσταση καί δέ νοεῖται Ἀνάσταση χωρίς Σταυρό. «Ὅποιος δέν παίρνει τόν σταυρό του νά μέ ἀκολουθήσει, δέν εἶναι ἄξιός μου» (Μτθ. 10, 38) καί «Ὅποιος θέλει νά ἔλθει μαζί μου, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τόν σταυρό του καί ἄς μέ ἀκολουθήσει» (Μρκ. 8, 38). Καί ἡ διδαχή τοῦ Κυρίου εἶναι βιωματική καί ὀδυνηρά ἐμπειρική, δεδομένου ὅτι Ἐκεῖνος ἀνεβαίνει στόν Σταυρό, ὑφιστἀμενος τό Μαρτύριο, «ἄν καί δέν ἔπραξε κακό καί δέ βρέθηκε δόλος στό στόμα Του» (Ἀποκ. 14, 4).
Ὁ θεῖος Παῦλος διακηρύσσει ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι δύναμη Θεοῦ γιά τούς σωζομένους καί μωρία γιά τούς ἄλλους (Α΄ Κορ. 1, 18). Ἡ Ἐκκλησιαστική Ἱστορία εἶναι πλήρης ἀπό τό Μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, πού ὑμνεῖ ἐναρμόνια ἡ Ὑμνολογία. Καί τό σχῆμα τοῦ σώματός μας εἶναι σταυροειδές καί τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ συνοδεύει τήν κάθε κίνησή μας.
Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾷ ἰδιαιτέρως τήν ἁγία Ἰσαπόστολο Ἑλένη, ἡ ὁποία βρῆκε, τό 326, καί πρόβαλε τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, ἐκεῖνον πού εἶδε σέ ὅραμα ὁ γιός της ἐπίσης Ἰσαπόστολος Κωνσταντῖνος. Μέ τό «ἐν τούτῳ νίκα», νίκησε τούς ἐχθρούς καί στήριξε τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία.
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Ὁ σωτηριώδης Σταυρός τοῦ Κυρίου περικλείει ὅλη τή Θεία Οἰκονομία. Περιλαμβάνει τά πάντα καί ἐκτείνεται πρός ὅλα τά πέρατα, τά αἰσθητά καί τά νοητά, τά Ἄνω, τά κάτω, τά γύρω καί τά ἐνδιάμεσα. Ἀνεβαίνοντας ὁ Κύριος στόν Σταυρό, ἀνεβάζει καί μᾶς πρός τό φῶς τῆς Ἀναστάσεώς Του. Κατόπιν κατεβαίνει στόν Ἅδη, γιά νά σώσει καί τούς κεκοιμημένους ἀδελφούς (Ἐφ. 4, 8). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καυχᾶται μόνο μέ τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου (Γαλ. 5, 24). Καί μεῖς καλούμεθα νά προσοικειωθοῦμε τόν Σταυρό, νά βιώσουμε τό Πάθος τοῦ Κυρίου, σταυρώνοντας πάθη καί ἀδυναμίες. Ἄς κλίνουμε τά γόνατα καί τίς ψυχές, προσκυνοῦντες καί δοξάζοντες τόν Ὑψωθέντα στόν Σταυρό Κύριο καί ἐξαιτοῦντες τή συμμετοχή μας στήν Ἀνάσταση καί στήν αἰώνια Βασιλεία Του, Ἀμήν.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ καί ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νίκαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς