23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

• Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος, ἐπίσκοπος Σµύρνης
• Οἱ Ἅγιοι Ἰωάννης, Μωϋσῆς, Ἀντίοχος καὶ Ἀντώνιος (ἢ Ἀντωνῖνος)
• Οἱ Ὅσιοι Ζεβινᾶς, Πολυχρόνιος, Μωϋσῆς καὶ Δαµιανός
• Ἡ Ἁγία Γοργονία, ἀδελφὴ Γρηγορίου Θεολόγου
• Οἱ Ἅγιοι Κλήµης καὶ Ἀντώνιος
• Ἡ Ἁγία Θέη
• Ὁ Ὅσιος Δαµιανὸς ὁ Ἐσφιγµενίτης
• Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ θεριστὴς (+ 11ος αἰ.)
• Ὁ Ὅσιος Ἀλέξανδρος ὁ Ἀκοίµητος (+ 430)

Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ἐπίσκοπος Σµύρνης

Γεννήθηκε 60 χρόνια περίπου µετὰ τὸν Χριστό. Στὸν 20ό χρόνο τῆς ἡλικίας του ἔγινε χριστιανός. Ὅπως γράφει ὁ µαθητής του, Εἰρηναῖος, ὁ Πολύκαρπος ἦταν στολισµένος µὲ µεγάλη σωφροσύνη, αὐστηρότητα ἠθῶν καὶ ὁλόψυχη ἀφοσίωση στὴν διδασκαλία τοῦ θείου λόγου. Τὰ προτερήµατά του αὐτὰ καὶ ἡ γενναιοψυχία του, τὸν ἔκαναν πολὺ ἀγαπητὸ στὸν εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη, ποὺ ἀργότερα τὸν ἀνέδειξε ἐπίσκοπο Σµύρνης. Στὸ ἀξίωµα αὐτό, ἐπιτελοῦσε τὰ καθήκοντά του µὲ ζῆλο καθαρὰ ἀποστολικό. Ἀναδείχθηκε ὁ διδάσκαλος, ὁ πατήρ, ὁ ποιµήν, ὁ φρουρός. Ὅταν ἄρχισαν οἱ διωγµοὶ κατὰ τῶν χριστιανῶν, ἐπὶ αὐτοκράτορα Ἀντωνίου Πίου, ὁ ἀνθύπατος τῆς Μ. Ἀσίας Στάτιος Κοδράτος, µετὰ ἀπὸ µανιώδη ἀπαίτηση τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ὄχλου, συνέλαβε τὸν Πολύκαρπο καὶ τὸν διέταξε νὰ βλασφηµήσει δηµόσια τὸν Χριστό. Ὁ γέροντας ἐπίσκοπος ἀπάντησε: «Ἐπὶ 86 χρόνια Τὸν ὑπηρετῶ, χωρὶς καθόλου νὰ µὲ ἀδικήσει. Πῶς µπορῶ τώρα νὰ βλασφηµήσω τὸν Βασιλέα καὶ Σωτῆρα µου;» Ἀµέσως τότε, τὸν ἔριξαν στὴν φωτιὰ νὰ καεῖ ζωντανός. Ἀλλ΄ ἡ φωτιὰ τὸν ἀφήνει ἀνέγγιχτο! Τότε, ἕνας δήµιος τὸν χτυπᾷ µὲ τὸ ξίφος του καὶ τὸν θανατώνει. Ἔτσι στὶς 23 Φεβρουαρίου τοῦ 167, ὁ µέγας ἀθλητὴς τῆς πίστης τερµατίζει τὴν ζωή του. Στὸ πρόσωπό του, βέβαια, ἐφαρµόστηκε πλήρως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν Ἀποκάλυψη: «Μηδὲν φοβοῦ, ἃ µέλλεις παθεῖν… Γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς». Δηλαδή, µὴ φοβᾶσαι γι᾿ αὐτὰ ποὺ πρόκειται νὰ πάθεις. Φρόντιζε νὰ εἶσαι πιστὸς µέχρι θανάτου καὶ ἐγὼ θὰ σοῦ δώσω τὸ στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Οἱ Ἅγιοι Ἰωάννης, Μωϋσῆς, Ἀντίοχος καὶ Ἀντώνιος (ἢ Ἀντωνῖνος)

Ἀπὸ αὐτούς, ὁ Ἰωάννης ὑπῆρξε µαθητὴς τοῦ Ὁσίου Λιµναίου (22 Φεβρουαρίου). Διακρίθηκαν καὶ οἱ τέσσερις γιὰ τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν πνευµατικότητα, ποὺ ἔδειξαν στὴν ἀσκητικὴ ζωή τους. Δὲν ὑπῆρξαν µόνο ἀκτήµονες, ἥρωες τῆς ἀγρυπνίας καὶ ἀθλητὲς τῆς προσευχῆς, ἀλλὰ ἔλαµψαν καὶ γιὰ τὴν πραότητά τους, τὴν µετριοπάθεια, τὴν ἐπιείκεια, τὴν γλυκύτητα τῆς ὁµιλίας καὶ τὴν ἠπιότητα τῆς συµπεριφορᾶς τους. Ἡ ἐρηµικὴ ζωὴ µέσα στὴν φύση δὲν τοὺς ἔκανε σκληρούς, ἀλλὰ τοὺς ἐξευγένιζε. Ἔτσι ἔτρεφαν τὴν πίστη τους καὶ ἐνίσχυαν τὴν ἀγάπη τους. Ἀλλὰ καὶ σὲ διάφορες εὐκαιρίες, εἴτε πρὸς ἄλλους µοναχοὺς εἴτε πρὸς τὸν κόσµο, ἔδειξαν εἰλικρινῆ ἀδελφικὴ ἀγάπη, διότι εἶχαν ἐννοήσει καλὰ τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου, ὅτι δηλαδὴ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ µένει διεστραµµένη καὶ ἀνώφελη, ὅπου νεκρώνεται καὶ δὲν ἀνθεῖ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον.

Οἱ Ὅσιοι Ζεβινᾶς, Πολυχρόνιος, Μωϋσῆς καὶ Δαµιανός

Τοὺς βίους τους, συνέγραψε ὁ Κύρου Θεοδώρητος στὴν «Φιλόθεο Ἱστορία» του. Ἀναφέρεται ὅτι ἦταν ἀπὸ τὴν Συρία καὶ ὁ µὲν Ζεβινᾶς κατασκεύασε ἕνα κελλὶ σὲ κάποιο ὄρος καὶ ἐκεῖ ὑπέβαλλε τὸν ἑαυτό του µέχρι τὰ βαθιὰ γεράµατά του σὲ ἀσκητικοὺς ἀγῶνες. Μαζὶ δὲ µ΄ αὐτόν, ἦταν καὶ οἱ µαθητές του: Πολυχρόνιος, Μωϋσῆς καὶ Δαµιανός. Ἀφοῦ ὅλοι πέρασαν τὴν ζωή τους µὲ ἀκατάπαυστες προσευχὲς καὶ νηστεῖες, ἀπεβίωσαν εἰρηνικά.

Ἡ Ἁγία Γοργονία, ἀδελφὴ Γρηγορίου Θεολόγου

Ἦταν νεότερη ἀδελφὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ κόρη τῆς εὐσεβέστατης Νόννας καὶ τοῦ ἐπισκόπου Ναζιανζοῦ, Γρηγορίου. Ἀφοῦ ἀνατράφηκε µὲ εὐσέβεια, ἀναδείχτηκε ἰσάξια στὴν ἀρετὴ πρὸς τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς ἀδελφούς της Γρηγόριο τὸν Θεολόγο καὶ Καισάριο τὸν ἰατρό. Ὁ δὲ ἀδελφός της, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, γράφει µεταξὺ ἄλλων, γι᾿ αὐτήν: «Σὰν νοικοκυρά, σὰν σύζυγος, σὰν µητέρα, ὑπῆρξε ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ἐνάρετη γυναῖκα, ποὺ τὸν τύπο περιγράφει τὸ τελευταῖο κεφάλαιο τῶν Παροιµιῶν τοῦ Σολοµῶντος. Ἦταν ὀξύτατη διάνοια, γνώριζε τὶς Γραφές, δίδασκε καὶ ἔπραττε σύµφωνα µὲ τὶς θεῖες ἐντολές. Ἦταν ἱλαρὴ καὶ σεµνή, κόσµια, συνετή, ἤρεµη, κυρίαρχη τῆς γλώσσας της καὶ τῆς ἀκοῆς της, καὶ ἡ χριστιανικὴ τελειότητά της ἦταν γεµάτη ταπεινοφροσύνη. Ἀγαποῦσε τὴν προσευχή, τὴν ψαλµῳδία, τὶς κοινὲς καὶ τόσο κατανυκτικὲς τῶν χρόνων ἐκείνων ἀγρυπνίες. Ὅλη της ἡ ζωὴ ὑπῆρξε κάθαρση καὶ τελείωση». Μία ἀρρώστια τὴν ἔστειλε πρόωρα στὶς αἰώνιες Μονές.

Οἱ Ἅγιοι Κλήµης καὶ Ἀντώνιος

Μαρτύρησαν διὰ ξίφους. (Ὁ δὲ Ἀντώνιος, ἴσως εἶναι ὁ ἴδιος µ΄ αὐτὸν τῆς 25ης   Φεβρουαρίου).

Ἡ Ἁγία Θέη

Μαρτύρησε διὰ ξίφους.

Ὁ Ὅσιος Δαµιανὸς ὁ Ἐσφιγµενίτης

Πότε καὶ ποῦ γεννήθηκε, δὲν γνωρίζουµε. Ὁ βίος του σῴζεται σὲ νεότερο χειρόγραφο τῆς Ἱ. Μονῆς Ἐσφιγµένου. Σύµφωνα µὲ προφορικὴ παράδοση, ὁ Ὅσιος Δαµιανὸς ἀπὸ νεαρὸς ἀκόµα, ἐγκατέλειψε τὰ ἐγκόσµια καὶ ἔγινε µοναχὸς στὴν Μονὴ Ἐσφιγµένου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἦταν τύπος καὶ παράδειγµα µοναχοῦ στοὺς ἐκεῖ µοναχούς. Μετὰ ἀπὸ ἄδεια τοῦ ἡγουµένου τῆς Μονῆς, γιὰ περισσότερη ἄσκηση, ἀποσύρθηκε στὸ ἀπέναντι ἀπὸ τὸ κοινόβιο ὄρος, τῆς Σαµάρειας ὅπως τὸ ἔλεγαν. Κάποτε πῆγε σὲ κάποιο φίλο του µοναχό, ἀλλὰ δὲν τὸν βρῆκε στὸ κελλί του καὶ κάθισε καὶ τὸν περίµενε µέχρι τὸ βράδυ ποὺ ἦλθε. Ἀφοῦ συζήτησαν µαζί, ξεκίνησε νὰ φύγει. Ἡ ὥρα ὅµως ἦταν περασµένη καὶ ἔξω εἶχε ἀρχίσει καταρρακτώδης βροχή. Ἀλλ΄ἐπειδὴ ὁ Γέροντάς του τοῦ εἶπε νὰ µὴ κοιµᾶται ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸ καλύβι του, ὁ Ὅσιος ἔκανε τέλεια ὑπακοὴ καὶ κάτω ἀπ΄ αὐτὲς τὶς ἀντίξοες καιρικὲς συνθῆκες ξεκίνησε γιὰ τὸ κελλί του. Σὲ κάποια στιγµὴ ὅµως χάθηκε καὶ δὲν µποροῦσε νὰ κάνει βῆµα µπροστὰ ἀπὸ τὴν νεροποντή. Ἡ φωνή του ἀµέσως ὑψώθηκε πρὸς τὸν Θεὸ καὶ εἶπε: «Κύριε σῶσε µε, χάνοµαι». Καὶ τὸ θαῦµα ἔγινε. Βρέθηκε χωρὶς νὰ τὸ καταλάβει µπροστὰ στὸ κελλί του. Ἔτσι θεάρεστα ἀφοῦ ἔζησε ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὸ 1280 καὶ γιὰ 40 µέρες µετὰ τὴν κοίµησή του, ἔβγαινε ἀπὸ τὸν τάφο του θαυµάσια εὐωδιὰ µύρου, ποὺ οἱ Πατέρες στὸ µοναστήρι τοῦ Ἐσφιγµένου τὴν καταλάβαιναν ἀπὸ ἕνα µίλι µακριὰ καὶ δόξαζαν τὸν Θεό. (Ἀπὸ ὁρισµένους Συναξαριστές, περιττῶς ἀναφέρεται τὴν ἡµέρα αὐτὴ καὶ ἡ µνήµη τοῦ Ὁσιοµάρτυρα Δαµιανοῦ (1568), ποὺ ἡ κυρίως µνήµη του ἑορτάζεται τὴν 14η Φεβρουαρίου).

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ θεριστὴς (+ 11ος αἰ.)
 

Ὁ Ὅσιος Ἀλέξανδρος ὁ Ἀκοίµητος (+ 430)