«Παράδοξα σήμερον εἶδον τά ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαυΐδ,
ὅτε τό Πνεῦμα κατῆλθε τό Ἅγιον ἐν πυρίναις γλώσσαις,
καθώς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἀπεφθέγξατο…»
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἡ Πεντηκοστή εἶναι ἡ δεύτερη κοσμοσωτήρια πράξη τοῦ Πατρός˙ ἀφοῦ ἀπέστειλε τόν Υἱό τόν Μονογενῆ, τόν Πρόδρομο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κατά τούς ἱερούς Πατέρες, ἤδη ἀποστέλλει καί τό Πανάγιο Πνεῦμα, μετά τήν ἐπάνοδο τοῦ Υἱοῦ. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ Πεντηκοστή σημαίνει τό ἔσχατο τέλος τῆς Τριαδικῆς Οἰκονομίας τῆς σωτηρίας. Κατά τόν Μέγα Ἀθανάσιο, «ὁ Λόγος ἔγινε σάρκα… γιά νά γίνουν οἱ ἄνθρωποι Πνεῦμα».
Κάτω ἀπό τήν εἰκόνα τῶν πυρίνων γλωσσῶν, ἡ θεία ἐνέργεια θεοποιεῖ τόν ἄνθρωπο. Τό Ἅγιο Πνεῦμα τόν καθιστᾷ χαρισματικό. Τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς, ἡ εἰκόνα τῆς Τριάδος προσφέρεται στή θεωρία τῶν πιστῶν σάν ἕνας θεῖος καθρέπτης, ὅπου οἱ ἄνθρωποι διαβάζουν τή μυστηριώδη ἀλήθεια τῆς ἴδιας τῆς ὕπαρξής τους. Τώρα μποροῦμε νά κατανοήσουμε καλύτερα τή σύνθεση τῆς εἰκόνας (Πράξ. 2, 3). Οἱ δώδεκα Ἀπόστολοι στό Ὑπερῶο ἀναμένουν προσευχόμενοι. Ἦχος ὡς βιαία πνοή ταράζει τήν ἡσυχία τοῦ χώρου καί πύρινες γλῶσσες κατέρχονται πάνω στά κεφάλια τους. Εἶναι οἱ Ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, πού φωτίζουν καί ἐνεργοποιοῦν τούς Ἀποστόλους καί τήν Ἐκκλησία.
Τό Πανάγιο Πνεῦμα μᾶς δωρίζει τρεῖς ἀνεκτίμητους θησαυρούς. Ὁ πρῶτος εἶναι ὁ Φωτισμός, πού δίνεται σέ ὅλους πού τό ἐπιθυμοῦν καί ἐναρμονίζουν τή ζωή τους μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Δεύτερος θησαυρός εἶναι ἡ Ἑνότητα. Τό Ἅγιο Πνεῦμα κάνει ὅλους τούς πιστούς νά εἶναι ἕνα. Αὐτό εἶναι τό ἕνα Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Μετά τήν Πνευματοχυσία τῆς Πεντηκοστῆς «εἶχον ἅπαντα κοινά» καί «τοῦ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία» (Πραξ. 2,44· 4,32). Καί ἡ συνέχεια εἶναι ἡ ἀγαπητική σχέση τῶν ἀνθρώπων μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία προσφέρει τή Θεία Εὐχαριστία καί τά ἱερά Μυστήρια, ἀλλά δέν παραμελεῖ καί τίς ὑλικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Ἔκτοτε ἕως σήμερα, διακονοῦμε καθημερινά, γιά νά μή λείψει ἀπό τούς ἀνθρώπους τό φαγητό τους, γιά νά μποροῦν νά καλύψουν στοιχειώδεις ἀνάγκες τους. Ἐπισκεπτόμαστε τούς ἀσθενεῖς, γιά νά μή μένουν μόνοι, πᾶμε στούς φυλακισμένους ἀδελφούς, φροντίζουμε τή νεότητα καί τή στηρίζουμε στά ὄμορφα ὄνειρά της. Τρίτο δῶρο τοῦ Πνεύματος εἶναι ἡ διαφοροποίηση. Ἑνότητα δέ σημαίνει ταύτιση, ἀλλά ἐλεύθερη ἀνάπτυξη τῶν ἱκανοτήτων τοῦ καθενός. Ὅπως τά διάφορα μέλη τοῦ σώματος ὑπηρετοῦν τόν ἕνα ἄνθρωπο, ἔτσι καί ἡ διαφορετικότητα τῶν πιστῶν ὑπηρετεῖ τόν ἕνα σκοπό, τή σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, δεδομένου ὅτι καί ὁ Κύριος θέλει νά σωθοῦν ὅλοι (Α΄ Τιμ. 2, 4).
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Ἡ εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς, κάτω ἀπό τούς Ἀποστόλους, δείχνει καί ἕνα γέροντα μέ στέμμα καί γενειάδα, κρατώντας δώδεκα τυλιγμένα χαρτιά. Ἡ γηραιά αὐτή μορφή συμβολίζει τόν κόσμο καί τά δώδεκα χαρτιά τούς ἀντίστοιχους κλήρους πού θά λάβουν οἱ Ἀπόστολοι, γιά νά κηρύξουν σέ ἰσάριθμα μέρη τοῦ κόσμου. Ὁ γέροντας εἶναι φυλακισμένος, τόν περιβάλλει σκοτάδι, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι ὁ κόσμος πού περιμένει τό Εὐαγγέλιο τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἐλπίδας. Στό πάνω μέρος τῆς εἰκόνας ὁ κόσμος τοῦ φωτός καί τῶν χαρισμάτων. Κάτω ὁ φυλακισμένος κόσμος πού ἐλπίζει καί ἀναμένει.
Ἄς φωτιστοῦμε ἀπό τό Πανάγιο Πνεῦμα, καί ἄς σκορπίσουμε, καθένας μέ τό δικό του χάρισμα καί τόν δικό του τρόπο, τό φῶς τῆς Πεντηκοστῆς στούς συνανθρώπους μας.
Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νίκαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς